पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से विपर्यय शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

विपर्यय   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : ऐसा उलट-फेर या परिवर्तन जिससे किसी क्रम के अन्तर्गत कोई कुछ आगे और कोई कुछ पीछे हो जाय या पारस्परिक स्थान-परिवर्तन करने वाला हेर-फेर।

उदाहरण : पिटारा और टिपारा में वर्ण विपर्यय है।

पर्यायवाची : क्रमभंग, व्यतिक्रम

The act of reversing the order or place of.

reversal, transposition
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : किसी को कुछ और ही या दूसरा समझने की क्रिया या भाव।

उदाहरण : अँधेरे में रस्सी को देखकर साँप का भ्रम हो जाता है।

पर्यायवाची : अध्यारोप, अध्यारोपण, अध्यास, अध्यासन, अवभास, आरोप, आरोपण, कन्फ्यूजन, कन्फ्यूज़न, धोखा, प्रतिभास, फेर, भरम, भ्रम, भ्रांत धारणा, भ्रांति, भ्रान्ति, मिथ्या ज्ञान, वहम, विभ्रम, शुबहा

ಯಾರನ್ನೋ ಏನೋ ಅಥವಾ ಬೇರೆ ಏನನ್ನೋ ತಿಳಿಯುವ ಕ್ರಿಯೆ ಅಥವಾ ಭಾವ

ಕತ್ತಲಿನಲ್ಲಿ ಹಗ್ಗಹುರಿಯನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಹಾವಿನ ಭ್ರಮೆಯುಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಂಜಿಕೆ, ಗಾಬರಿ, ತಪ್ಪು ತಿಳಿವಳಿಕೆ, ಭ್ರಮೆ, ಭ್ರಾಂತಿ, ಮಿಥ್ಯಜ್ಞಾನ, ಸಂಶಯ, ಸುಳ್ಳು

A mistake that results from taking one thing to be another.

He changed his name in order to avoid confusion with the notorious outlaw.
confusion, mix-up
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : वह कार्य जो लापरवाही या ग़लत विचार के कारण होता है।

उदाहरण : रमा ने अपने पिता से अपनी भूल की क्षमा माँगी।

पर्यायवाची : अनुबंध, अनुबन्ध, अपचार, अपराध, अशुद्धि, कज, कारस्तानी, कारिस्तानी, कुसूर, खता, ख़ता, गलती, ग़लती, चूक, त्रुटि, नागा, नुक़्स, नुक्स, भूल

ಆ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಅಥವಾ ತಪ್ಪಿನ ವಿಚಾರದ ಕಾರಣದಿಂದ ಆಗುತ್ತದೆ

ನಿನಗೆ ಈ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷೆ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿ ಸಿಗುತ್ತದೆರಾಮನು ಅವನ ತಂದೆಯ ಹತ್ತಿರ ಅವನ ತಪ್ಪಿಗಾಗಿ ಕ್ಷಮೆಯನ್ನು ಯಾಚಿಸಿದನು.
ಅಗೌರವ, ಅಪಚಾರ, ಅಪರಾಧ, ತಪ್ಪು, ನ್ಯೂನತೆ, ಭ್ರಾಂತಿ, ವಿರುದ್ಧವಾದ ಆಚರಣೆ

A wrong action attributable to bad judgment or ignorance or inattention.

He made a bad mistake.
She was quick to point out my errors.
I could understand his English in spite of his grammatical faults.
error, fault, mistake
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : उलटकर फिर पहले रूप, स्थान आदि में आने की क्रिया।

उदाहरण : ग्रह दो प्रकार से प्रतिगमन करते हैं।

पर्यायवाची : परावर्तन, प्रतिगमन

Returning to a former state.

regress, regression, retrogression, retroversion, reversion
५. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : व्यवस्था का अभाव।

उदाहरण : अव्यवस्था के कारण कोई भी काम समय पर नहीं हुआ।

पर्यायवाची : अनवस्था, अव्यवस्था, बेक़ायदगी, बेकायदगी

ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಭಾವ

ಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಕಾರಣ ಯಾವ ಕೆಲಸಗಳು ಸಮಯಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಅಕ್ರಮ, ಅನಿಯಮಿತತೆ, ಅವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಅಸ್ತವ್ಯಸ್ತ, ನಿಯಮ ವಿರುದ್ಧ, ಬದಲಾದ, ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಇಲ್ಲದ, ವ್ಯವಸ್ಥೆ ರಹಿತವಾದ

A condition in which an orderly system has been disrupted.

disarrangement, disorganisation, disorganization
६. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : किसी चीज़ के अस्तित्व की समाप्ति।

उदाहरण : पर्यावरण की देखभाल न करने से सृष्टि के विनाश की संभावना है।

पर्यायवाची : अंत, अनुघत, अन्त, अपचय, अपध्वंस, अपध्वन्स, अपहति, अपाय, अप्यय, अर्दन, अवक्षय, अवध्वंस, अवध्वन्स, अवसन्नता, अवसन्नत्व, अवसादन, उच्छित्ति, उच्छेद, उच्छेदन, उछेद, क्षय, तबाही, तलफ़ी, तलफी, ताराज, दलन, ध्वंस, ध्वन्स, नाश, नास, निपात, न्यय, पराभव, पामाली, फना, फ़ना, बरबादी, लोप, विघात, विच्छेद, विध्वंस, विध्वन्स, विनाश, विलुप्ति, विलोप, संहार, सफाया

ಯಾವುದಾದರೂ ವಸ್ತುವಿನ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಮಾಪ್ತಿಅಂತ್ಯನಾಶ

ವಿನಾಶದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿವೇಕ ಶಕ್ತಿಯು ನಾಶವಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಪಜಯ, ಅಪದ್ವಂಸ, ಅಪಾಯ, ಅವಸಾಧನ, ಅವಸಾನತ್ವ, ಕ್ಷತಿ, ನಾಶ, ನಾಶವಾಗು, ಪರಾಭವ, ಬಾಧೆ, ವಿನಾಶ, ಸಂಹಾರ, ಸರ್ವನಾಶ, ಹಾನಿ, ಹಾಳಾಗು, ಹಾಳು

An event (or the result of an event) that completely destroys something.

demolition, destruction, wipeout
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।