पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से यति शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

यति   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह जिसने अपनी इंद्रियों को वश में कर लिया है।

उदाहरण : वह गृहस्थ होते हुए भी यति है।

पर्यायवाची : जति, यती

ಯಾರು ತಮ್ಮ ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ವಶ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆಯೋ

ಅವರು ಗೃಹಸ್ತರಾಗಿದ್ದರು ಯತಿಗಳಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ತಪಸ್ವಿ, ಬೈರಾಗಿ, ಯತಿ, ವಿರಕ್ತ, ಸನ್ಯಾಸಿ
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : संयमपूर्वक रहकर ब्रह्मचर्य का पालन करनेवाला।

उदाहरण : भीष्मपितामह ने आजन्म ब्रह्मचारी का जीवन बिताया।

पर्यायवाची : ब्रम्हचारी, ब्रह्मचर्य पालक, ब्रह्मचारी, व्रती

ಸ್ವಯಂಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯವನ್ನು ಪಾಲನೆಮಾಡುವವನು

ಅವನು ಹುಟ್ಟಿದಾಗಿನಿಂದಲೂ ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ ಜೀವನವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾನೆ ಗೃಹಸ್ಥಾಶ್ರಮವನ್ನು ತೊರೆದವನು.
ಅವಿವಾಹಿತ, ಏಕಾಂಗಿ, ಒಂಟಿ ಬಡಿಗ, ಒಂಟಿಗ, ಒಬ್ಬಂಟಿಗ, ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ ಪಾಲಕ, ಬ್ರಹ್ಮಚಾರಿ, ಮಠವಾಸಿ, ಮುನಿ, ಯತಿ, ವಟು, ಸನ್ಯಾಸಿ

An unmarried person who has taken a religious vow of chastity.

celibate
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : ब्रह्मा का एक पुत्र।

उदाहरण : यति का उल्लेख भागवत में आता है।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : नहुष का एक पुत्र।

उदाहरण : यति का वर्णन पुराणों में है।

An imaginary being of myth or fable.

mythical being
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : छप्पय छन्द का एक भेद।

उदाहरण : यति में पाँच गुरु और एक सौ बयालिस लघु मात्राएँ या किसी-किसी के अनुसार पाँच गुरु और एक सौ छत्तीस लघु मात्राएँ होती हैं।

६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : काम, विकास, मार्ग, आदि में खड़ी की जाने वाली या आने वाली कोई चीज या बात।

उदाहरण : वह बाधाओं से घबराता नहीं है।

पर्यायवाची : अटक, अड़ंगा, अड़चन, अनुरोध, अपवारण, अरकला, अर्गल, अर्गला, अवरोध, आटी, औंहर, निरोध, प्रतिबद्धता, फतूर, फ़तूर, फ़ितूर, फ़ुतूर, फितूर, फुतूर, बाधा, रुकावट, रोक, रोड़ा, विघात, विघ्न, व्यवधान

ಕೆಲಸ, ಪ್ರಗತಿ, ಮಾರ್ಗ ಮುಂತಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಎದ್ದು ನಿಲ್ಲುವ ಅಥವಾ ಬರುವ ಅಡಚಣೆ

ಮೋಹನ ನನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಬಂದು ಅಡಚಣೆ ಉಂಟುಮಾಡಿ ನನ್ನನ್ನು ತೊಂದರೆಗೆ ಈಡು ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.
ಅಡಚನೆ, ಅಡೆತಡೆ, ಅಡ್ಡಿ, ಕಷ್ಟ, ತಡೆ, ತೊಂದರೆ, ತೊಡಕು, ನಿಷೇದ, ಬಾಧೆ, ವಿಘ್ನ, ಸಂಕಟದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಸು, ಹಾನಿ

Any structure that makes progress difficult.

impediment, impedimenta, obstructer, obstruction, obstructor
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : मन में उत्पन्न होनेवाला विकार।

उदाहरण : मनोविकार के कारण मन अशांत रहता है।

पर्यायवाची : अंतर्मल, अंतर्विकार, अग्नि, अन्तर्मल, अन्तर्विकार, आस्रव, मनोमल, मनोविकार, मनोविकृति, मनोवेग

ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಉಂಟಾಗುವ ವಿಕಾರ

ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪದ ಕಾರಣ ಅವನ ಮನಸ್ಸು ಅಶಾಂತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದೆ
ಬುದ್ಧಿವಿಕಲ್ಪ, ಮನೋವಿಕಾರ, ಹುಚ್ಚು

Any severe mental disorder in which contact with reality is lost or highly distorted.

psychosis
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / संप्रेषण
    संज्ञा / निर्जीव / घटना / सामाजिक घटना

अर्थ : राज्यों, दलों, आदि में होने वाला यह निश्चय कि अब हम आपस में नहीं लड़ेंगे और मित्रतापूर्वक रहेंगे अथवा अमुक क्षेत्रों में अमुक प्रकार से व्यवहार करेंगे।

उदाहरण : दो राज्यों के बीच समझौता हुआ कि वे एक दूसरे के आंतरिक मामलों में हस्तक्षेप नहीं करेंगे।

पर्यायवाची : अभिसंधि, अभिसन्धि, करार, मुआहिदा, संधि, सन्धि, समझौता, सुलह, स्कंध, स्कन्ध

ರಾಜ್ಯ, ದಳ ಮೊದಲಾದವುಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವ ನಿಶ್ಚಯದ ಪ್ರಕಾರ ನಾವು ಪರಸ್ಪರ ಯುದ್ಧಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಮಿತ್ರತ್ವದ ಪೂರಕವಾಗಿ ಇರುತ್ತೇವೆ ಅಥವಾ ಇಂಥ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಇಂಥ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತೇವೆ

ಎರಡು ರಾಜ್ಯಗಳ ನಡುವೆ ಒಪ್ಪಂದವಾದ ಪ್ರಕಾರ ಅವರು ಒಬ್ಬರಿಗೊಬ್ಬರು ತಮ್ಮ ತಮ್ಮ ಆಂತರಿಕ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪ ಮಾಡಬಾರದು.
ಒಡಂಬಡಿಕೆ, ಒಪ್ಪಂದ, ಕರಾರು, ಕೂಡಿಕೆ, ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ, ಮಿಳಿತ, ಮೈತ್ರಿ, ರಾಜಿ, ವಚನ, ಸಂಧಾನ, ಸಂಧಿ, ಸ್ನೇಹ

The state of being allied or confederated.

alliance, confederation
९. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : छन्द शास्त्र के अनुसार कविता या पद्य के चरणों में वह स्थान जहाँ पढ़ते समय उनकी लय ठीक रखने के लिए थोड़ा-सा विश्राम होता है।

उदाहरण : कविता पढ़ते समय विराम पर अवश्य ध्यान दें।

पर्यायवाची : विच्छेद, विरति, विराम, विश्राम

१०. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह स्त्री जिसका पति मर गया हो।

उदाहरण : मेजर रणवीर को मरणोपरांत परमवीर चक्र से सम्मानित किया गया जिसे उनकी विधवा ने स्वीकार किया।

पर्यायवाची : दुहागिन, बेवा, राँड, राँड़, रांड, रांड़, विधवा

ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರ ಹೆಂಗಸಿನ ಗಂಡ ಸತ್ತಿದ್ದಾನೆ

ಗೀತಾಳು ತನ್ನ ಗಂಡನನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡು ವಿಧವೆಯಾದಳು.
ಅಕ್ಷತ ವಿಧವೆ, ಅಧವೆ, ಅಪತಿ, ಅಪತಿಕ, ಅಭಾಗಿನಿ, ಅಮಂಗಲೆ, ಅವೀರೆ, ಗಂಡ ಸತ್ತವಳು, ಗಂಡನಿಲ್ಲದವಳು, ಜಾಲಿಕೆ, ವಿಕೇಶಿ, ವಿಧವಾ, ವಿಧವೆ, ವಿಧುರೆ, ವೆಧವೆ, ಸಕೇಸಿ

A woman whose husband is dead especially one who has not remarried.

widow, widow woman
११. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : शालक राग का एक भेद।

उदाहरण : गायक यति गा रहा है।

१२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : मृदंग का एक प्रकार का प्रबन्ध या बोल।

उदाहरण : यति पर नर्तक के पैर थिरक रहे थे।

१३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : नेपाल तथा तिब्बत के हिमालयी क्षेत्र में रहने वाला मानव की तरह का एक बड़ा रोयेंदार जन्तु।

उदाहरण : हिममानव का वर्णन पौराणिक कथाओं में मिलता है।

पर्यायवाची : हिममानव

A large hairy humanoid creature said to live in the Himalayas.

abominable snowman, yeti
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।