पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से चलना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

चलना   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : बड़ी चलनी या छलनी।

उदाहरण : वे चलना से चने चाल रहे हैं।

२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : चलनी की तरह का लोहे का वह बड़ा कलछा जिससे उबलते हुए ऊख के रस या चाशनी पर का फेन या मैल उठाते हैं।

उदाहरण : हलवाई अपना चलना ढूँढ रहा है।

३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : किसी विशेष परिपथ में चलने की क्रिया।

उदाहरण : रक्त के संचरण में बाधा पहुँचने से हृदयाघात हो सकता है।

पर्यायवाची : गमन, चलान, संचरण, संचार, सञ्चरण, सञ्चार

Movement through a circuit. Especially the movement of blood through the heart and blood vessels.

circulation
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : * चालू होने या रहने की क्रिया, अवस्था या भाव।

उदाहरण : कुछ समय तक चलने के बाद यंत्र अपने आप बंद हो गया।

ಯಾವುದಾದರೊಂದು ಕ್ರಿಯೆ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಅವಸ್ಥೆ

ವೇಗವಾಗಿ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಯಂತ್ರದ ಚಲನೆಯನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಚಲನೆ

The state of being in operation.

A running engine.
running

चलना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक
    क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : पैरों की सहायता से एक जगह से दूसरी जगह पर जाना।

उदाहरण : बच्चा डगमगाते हुए चल रहा है।

ಒಂದು ಜಾಗದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಜಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದು

ಮಗು ಅಲುಗಾಡುತ್ತ ನಡೆಯುತ್ತಿದೆ.
ನಡೆ, ಹೋಗು
२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक

अर्थ : किसी प्राणी का एक स्थान से दूसरे स्थान पर पहुँचने के लिए चलना।

उदाहरण : मंत्री महोदय अब यहाँ से जाएँगे।

पर्यायवाची : अभिसरना, अभिसारना, गमन करना, जाना, निकलना, प्रस्थान करना, रवाना होना, रुख करना

ಯಾವುದಾದರು ಪ್ರಾಣಿ, ವಸ್ತು ಮೊದಲಾದವುಗಳು ಒಂದು ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗುವುದಕ್ಕೆ ತೆರಳುವುದು

ಮಂತ್ರಿ ಮಹೋದಯರು ಇಲ್ಲಿಂದ ಈಗ ಹೊರಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ತೆರಳು, ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡು, ಹೊರಡು, ಹೋಗು

Move away from a place into another direction.

Go away before I start to cry.
The train departs at noon.
depart, go, go away
३. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : वाहन आदि का एक स्थान से दूसरे स्थान पर जाने के लिए शुरू होना।

उदाहरण : यह रेल दस बजे वाराणसी के लिए प्रस्थान करेगी।

पर्यायवाची : खुलना, छुटना, छूटना, निकलना, प्रस्थान करना, रवाना होना

ಯಾವುದಾದರು ಚಲಿಸುವ ವಸ್ತು ಒಂದು ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೊರಡುವುದಕ್ಕೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವುದು

ಈ ರೈಲು ಹತ್ತು ಗಂಟೆಗೆ ವಾರಣಾಸಿಗೆ ಹೊರಡುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಯಾಣ ಪ್ರಾರಂಭಿಸುವ, ಹೊರಡುವ, ಹೋಗುವ

Leave.

The family took off for Florida.
depart, part, set forth, set off, set out, start, start out, take off
४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : वायु का संचारित होना।

उदाहरण : हवा धीरे-धीरे बह रही थी।

पर्यायवाची : बहना, लहकना

ವಾಯುವಿನ ಸಂಚಾರವಾಗುವುದು

ಗಾಳಿ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಬೀಸುತ್ತಿದೆ.
ಗಾಳಿ ಬೀಸು, ಪ್ರವಾಹಿಸು, ಹರಿ

Be blowing or storming.

The wind blew from the West.
blow
५. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : प्रवाहित होना।

उदाहरण : नदी में नाव चल रही है।

ಹೋಗುತ್ತಿರುವುದು ಅಥವಾ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು ಅಥವಾ ಚಲಿಸುತ್ತಿರುವ ಕ್ರಿಯೆ

ನದಿಯಲ್ಲಿ ಹಡಗು ಹೋಗುತ್ತಿದೆ.
ನಡೆ, ಹೋಗು

Be in motion due to some air or water current.

The leaves were blowing in the wind.
The boat drifted on the lake.
The sailboat was adrift on the open sea.
The shipwrecked boat drifted away from the shore.
be adrift, blow, drift, float
६. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : गति में होना या चालू रहना या क्रियाशील अथवा सक्रिय रहना या होना।

उदाहरण : गाँव में अभी रामायण का पाठ चल रहा है।

पर्यायवाची : जारी रहना

ಇನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಅಥವಾ ರೂಡಿಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಹಳ್ಳಿಗಳಲ್ಲಿ ಇಗಲು ಕುಮಾರವ್ಯಾಸನ ಮಹಾಭಾರತದ ವಾಚನ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ಇದೆ.
ಆಚರಣೆಯಲ್ಲಿರು, ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರು

Continue a certain state, condition, or activity.

Keep on working!.
We continued to work into the night.
Keep smiling.
We went on working until well past midnight.
continue, go along, go on, keep, proceed
७. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : निभना या निभाना।

उदाहरण : उनका इतने वेतन में ही गुजारा हो रहा है।

पर्यायवाची : गुजर होना, गुज़र-बसर होना, गुज़ारा होना, गुजारा होना, निबाह होना, निर्वहण होना, निर्वहन होना, निर्वाह होना, बसर होना

ನಿರ್ವಹಿಸು ಅಥವಾ ನಿಭಾಯಿಸು

ಇಷ್ಟೇ ಸಂಬಳದಲ್ಲಿ ಅವರು ಜೀವನ ನಿರ್ವಣೆ ಮಾಡಬೇಕು.
ಜೀವನ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಜೀವನ-ನಿರ್ವಹಣೆ, ನಿಭಾಯಿಸು, ನಿರ್ವಹಣೆ ಮಾಡು
८. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : जल्दी खराब या नष्ट न होना या अधिक दिन तक काम देना।

उदाहरण : अच्छी कंपनियों के उत्पाद ज्यादा दिन तक टिकते हैं।

पर्यायवाची : टिकना, ठहरना, रहना

ಬಹು ಬೇಗ ಹಾಳಾಗದೆ ನಷ್ಟವಾಗದೆ ಕೆಲವು ದಿನ ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರುವುದು

ಒಳ್ಳೆ ಕಂಪನಿಯ ಉತ್ಪಾದನೆಗಳು ತುಂಬಾ ದಿನಗಳವರೆಗೆ ಬಾಳಿಕೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಬಾಳಿಕೆ ಬರು

Last and be usable.

This dress wore well for almost ten years.
endure, hold out, wear
९. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : आचरण या व्यवहार में होना या आना या प्रयोग करने पर आशानुरूप काम करना।

उदाहरण : मेरी दस साल पुरानी कार आज भी चल रही है।

पर्यायवाची : उपयोग में आना, काम करना

ಇನ್ನು ಆಚರಣೆ ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಇರುವ ಅಥವಾ ಚನ್ನಾಗಿ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ನನ್ನ ಹತ್ತು ವರ್ಷದ ಹಳೆಯ ಕಾರು ಈಗು ಸಹ ಚನ್ನಾಗಿ ಓಡುತ್ತಿದೆ.
ಉಪಯೋಗಕ್ಕೆ ಬರು, ಓಡು, ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಬರು

Perform as expected when applied.

The washing machine won't go unless it's plugged in.
Does this old car still run well?.
This old radio doesn't work anymore.
function, go, operate, run, work
१०. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : किसी वस्तु आदि का प्रचलन में आना।

उदाहरण : तुगलक के समय में उसके नाम के सिक्के चले।

पर्यायवाची : जारी होना, प्रचलित होना

ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ಪ್ರಚಾರಕ್ಕೆ ಬರುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ತುಗಲಕ್ ನ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವನ ಹೆಸರಿನ ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿ ಇತ್ತು
ಚಲಾವಣೆಯಲ್ಲಿರು, ಚಾಲನೆಯಲ್ಲಿ ಇರು, ಚಾಲ್ತಿಯಲ್ಲಿರು, ಜಾರಿಯಲ್ಲಿರು

Continue to exist.

These stories die hard.
The legend of Elvis endures.
die hard, endure, persist, prevail, run
११. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : दबदबा होना या अधिकार, युक्ति, वश, शक्ति आदि का ठीक और पूरा काम करना अथवा परिणाम या फल दिखाना।

उदाहरण : गाँव में उसकी बहुत चलती है।

ಪ್ರತಾಪ ಅಥವಾ ಪ್ರಭಾವವಿರುವರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಹಳ್ಳಿ ಅವರು ತುಂಬಾ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿಗಳಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ನಡೆ
१२. क्रिया / अल्पकालिक क्रिया

अर्थ : अस्त्र का चलना।

उदाहरण : युद्ध में दोनों तरफ से बाण छूट रहे थे।

पर्यायवाची : छुटना, छूटना

ಅಸ್ತ್ರ ಶಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಉಡಾಯಿಸುವು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ಪಕ್ಷದವರು ಒಂದರ ಹಿಂದೆ ಒಂದು ಬಾಣಗಳನ್ನು ಹಾರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಅಸ್ತ್ರ ಬಿಡು, ಉಡಾಯಿಸು, ಕ್ಷಿಪಣಿ ಹಾರಿಸು, ಗುಂಡು ಹಾರಿಸು, ಗ್ರೆನೇಡ್ ಹಾರಿಸು, ಪಿಂರಂಗಿ ಹಾರಿಸು, ಬಾಣ ಬಿಡು, ಬಿಡು, ಹಾರಿಸು

Go off or discharge.

The gun fired.
discharge, fire, go off
१३. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : लाठी आदि का प्रयोग या प्रहार होना।

उदाहरण : आज रावतों की बस्ती में लाठी चली।

ಲಾಟಿ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ಪ್ರಯೋಗ ಅಥವಾ ಪ್ರಹಾರ ಮಾಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಅಗಸ ತನ್ನ ಕತ್ತೆಯ ಕಡೆಗೆ ಲಾಟಿಯನ್ನು ಬೀಸಿದ.
ಬೀಸು
१४. क्रिया / निरंतरतासूचक क्रिया

अर्थ : संबंध, व्यवहार आदि का ठीक तरह से चलते रहना।

उदाहरण : देखूँ, झूठ के आधार पर बना यह संबंध कितने दिन निभता है।

पर्यायवाची : खपना, निभना, सपरना

ಸಂಬಂಧ, ವ್ಯವಹಾರ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ನಡೆಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಸುಳ್ಳಿನ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿರುವ ಸಂಬಂಧ ಎಷ್ಟು ದಿನ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ನಡೆ, ನಿಭಾಯಿಸು
१५. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : किसी कार्य में अग्रसर होना।

उदाहरण : हमें सब को साथ लेकर चलना है।

पर्यायवाची : आगे बढ़ना

ಯಾವುದಾದರು ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ಮುಂದಾಳುವಾಗುವುದು

ನಾವು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಮುನ್ನಡೆಯ ಬೇಕು.
ಮುಂದೆ ಸಾಗು, ಮುನ್ನಡೆ
१६. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : खाना खाते समय या खाने के बाद भी कुछ और खा सकना।

उदाहरण : वैसे तो मैं खा के आया हूँ फिर भी मिठाई चलेगी।
मेरा पेट भर गया है,अब और कुछ भी नहीं चलेगा।

ಊಟ ಮಾಡುವ ಸಮಯ ಅಥವಾ ಊಟದ ನಂತರ ಮತ್ತೂ ಏನನ್ನಾದರೂ ತಿನ್ನುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಈಗ ತಾನೇ ಊಟ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬಂದಿದ್ದೇನೆ ಆದರೂ ಮಿಠಾಯಿಯನ್ನು ತಿನ್ನುತ್ತೇನೆ.ನನ್ನ ಹೊಟ್ಟೆ ತುಂಬಿದೆ ಈಗ ಏನು ಸೇರುವುದಿಲ್ಲ.
ತಿನ್ನು, ಸೇರಿಸು, ಸೇರು
१७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : एक विशेष बिंदु के बाद या दो बिंदुओं तक फैलना, जाना या विस्तृत होना।

उदाहरण : उसकी बुद्धि बहुत दूर तक नहीं दौड़ती।

पर्यायवाची : जाना, दौड़ना

ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಬಿಂದುವಿನ ನಂತರ ಅಥವಾ ಎರಡು ಬಿಂದುಗಳ ವರೆಗೂ ಹರಡು, ಹೋಗು ಅಥವಾ ವಿಸ್ತಾರವಾಗುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಅವನ ಬುದ್ಧಿ ಬಳಹ ದೂರದ ವರೆಗೂ ಓಡಿಲ್ಲ.
ಓಡು, ಹೋಗು
१८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक

अर्थ : किसी प्रकार की गति से युक्त होकर या हिलते-डुलते हुए कोई कार्य सम्पन्न करना।

उदाहरण : यह घड़ी ठीक चल रही है।

१९. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : मृत्यु को प्राप्त होना या शरीर से प्राण निकलना।

उदाहरण : दुर्घटनाग्रस्त व्यक्ति आज सुबह ही मर गया।

पर्यायवाची : अलविदा कहना, आँख मूँदना, आंख मूंदना, उठना, उड़ना, गुजरना, गुज़रना, चल बसना, जान चली जाना, जान जाना, टपकना, ढेर होना, दम तोड़ना, नहीं रहना, परलोक सिधारना, प्राण त्यागना, प्राण निकलना, मरना, मौत होना, लुढ़कना

ಮೃತ್ಯು ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವುದು ಅಥವಾ ಶರೀರದಿಂದ ಪ್ರಾಣ ಹೋಗುವ ಕ್ರಿಯೆ

ದುರ್ಗಘಟನೆಗೆ ಬಲಿಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಇಂದು ಬೆಳಗ್ಗೆ ಸತ್ತು ಹೋದನು.
ಜೀವ ಹೊರಟು ಹೋಗು, ಪ್ರಾಣ ಹೊರಟು ಹೋಗು, ಸತ್ತು ಹೋಗು, ಸಾವಿಗೀಡಾಗು

Pass from physical life and lose all bodily attributes and functions necessary to sustain life.

She died from cancer.
The children perished in the fire.
The patient went peacefully.
The old guy kicked the bucket at the age of 102.
buy the farm, cash in one's chips, choke, conk, croak, decease, die, drop dead, exit, expire, give-up the ghost, go, kick the bucket, pass, pass away, perish, pop off, snuff it
२०. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक

अर्थ : किसी मार्ग या रास्ते के ऊपर से लोगों का आना-जाना होते रहना।

उदाहरण : यह सड़क रात भर चलती है।

२१. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक

अर्थ : किसी क्रम या परंपरा का बराबर आगे बढ़ते रहना या जारी रहना।

उदाहरण : हमारा पुत्र नहीं होगा तो वंश कैसे चलेगा।

२२. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : खाने-पीने की चीजें परोसने के समय अलग-अलग चीजों का क्रम से सामने आना या रखा जाना।

उदाहरण : पंगत में प्रायः पूरी तरकारी के बाद दाल चावल फिर अंत में मिठाई चलती है।

२३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : लोगों के साथ अच्छा और मेल-जोल का आचरण या व्यवहार करना।

उदाहरण : समाज में सबसे मिलकर चलना चाहिए।

२४. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : आज्ञा, आदेश, उदाहरण आदि के अनुसार आचरण या व्यवहार करना।

उदाहरण : हमें बड़ों के दिखलाये या बतलाये हुए मार्ग पर चलना चाहिए।

२५. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक

अर्थ : किसी काम या चीज का अपने उचित या नियत क्रम, मार्ग या स्थिति से इधर-उधर होना जो दोष या विकार आदि का सूचक होता है।

उदाहरण : पिछली बरसात में छत चली गई और अब की बरसात में दीवार चली जाएगी।

२६. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया

अर्थ : शतरंज, ताश आदि खेलों में, अपनी बारी आने पर गोटी, पत्ते आदि को आगे बढ़ाना, रखना अथवा सामने लाना।

उदाहरण : पहले मुझे अपनी गोटी चलने दीजिए फिर आप चलिएगा।

२७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : किसी समय किसी के जीवन में कुछ घटना या होना।

उदाहरण : अभी तो सब कुछ ठीक चल रहा है।

२८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / गतिसूचक
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : शरीर के किसी अंग का अपने कार्य में प्रवृत्त या रत होना।

उदाहरण : उसका हाथ जल्दी चलता है, घर के सारे काम निपटाकर नौ बजे ऑफिस भी चली जाती है।

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।