पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से ज्ञान शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

ज्ञान   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : वस्तुओं और विषयों की वह तथ्यपूर्ण, वास्तविक और संगत जानकारी जो अध्ययन, अनुभव, निरीक्षण, प्रयोग आदि के द्वारा मन या विवेक को होती है।

उदाहरण : उसे संस्कृत का अच्छा ज्ञान है।

पर्यायवाची : अधिगम, इंगन, इङ्गन, इल्म, केतु, जानकारी, प्रतीति, वेदित्व, वेद्यत्व

ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಇರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆ

ಕಾವ್ಯಮೀಮಾಂಸೆಯ ಜ್ಞಾನ ಹಳಗನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಪಾರವಾಗಿದೆ.
ಅರಿವು, ಜ್ಞಾನ, ತಿಳಿವು

The psychological result of perception and learning and reasoning.

cognition, knowledge, noesis
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : चेतन अवस्था में इंद्रियों आदि के द्वारा जीवों को होने वाली बाहरी वस्तुओं और विषयों की पूर्ण जानकारी या बोध।

उदाहरण : हर एक की बोध क्षमता अलग-अलग होती है।

पर्यायवाची : अवगति, अवगम, अवबोध, अवभास, बोध, बोधि, भान, संज्ञा, संज्ञान

ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ

ಸಂತೋಷನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಒಂದೇ ಸಮಸ್ಸೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಎರಡು ವರ್ಷ ಸಂಶೋಧನೆ ಮಾಡಿರುವುದರಿಂದ ಆ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಅರಿಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.
ಅರಿಯುವ ಕ್ರಿಯೆ, ಅರಿಯುವಿಕೆ, ಗ್ರಹಣ, ಗ್ರಹಿಕೆ, ವೇದನ

Clear or deep perception of a situation.

insight, penetration
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : बोध करने की वृत्ति या शक्ति जिसके द्वारा जीवों को अपनी आवश्यकताओं और स्थितियों के अनुसार अनेक प्रकार की अनुभूतियाँ होती हैं।

उदाहरण : चेतना ही जीवन का लक्षण है।
मृतक का शरीर संज्ञा शून्य होता है।

पर्यायवाची : अंगानुभूति, चेतन शक्ति, चेतन-शक्ति, चेतना, चैतन्य, संज्ञा, सुध, सुधि, होश

ಬುದ್ಧಿಜ್ಞಾನವನ್ನು ನೀಡುವ ವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿ

ಚೈತನ್ಯತೆಯು ಜೀವನದ ಲಕ್ಷಣ.ಶ್ಯಾಮನಲ್ಲಿ ಜ್ಞಾನದ ಕೊರತೆ ಇದೆ.
ಅರಿವು, ಎಚ್ಚರ, ಚೈತನ್ಯ, ಜ್ಞಾನ, ತಿಳಿವು, ನೆನಪು, ಬುದ್ಧಿ, ಬ್ರಹ್ಮಜ್ಞಾನ, ಸ್ಮರಣ, ಸ್ಮೃತಿ

An alert cognitive state in which you are aware of yourself and your situation.

He lost consciousness.
consciousness
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : सिखाये या सीखे जाने वाले हित के कथन।

उदाहरण : हमारे महाकाव्यों से हमें यह सीख मिलती है कि सदा सत्य की ही विजय होती है।

पर्यायवाची : तम्बीह, नसीहत, बात, शिक्षा, सबक, सीख

ಯಾವುದೇ ಕತೆ ಕಾದಂಬರಿ ಕಾವ್ಯ ಮುಂತಾದ ಬರಹಗಳು ಹೇಳುವ ತಮ್ಮ ಧ್ಯೇಯ ವಾಕ್ಯ

ಸತ್ಯಹರಿಶ್ಚಂದ್ರನ ಮಹಾಕಾವ್ಯವು ಸತ್ಯಮೇವ ಜಯತೆ ಎಂಬ ನೀತಿಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ.
ಉಪದೇಶ, ಜ್ಞಾನ, ತಿಳಿವು, ನೀತಿ

The significance of a story or event.

The moral of the story is to love thy neighbor.
lesson, moral
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : आध्यात्मिक और धार्मिक क्षेत्रों में आत्मा और परमात्मा के पारस्परिक संबंध, उनके वास्तविक स्वरूप आदि और भौतिक जगत संसार की अनित्यता, नश्वरता आदि की होनेवाली अनुभूति।

उदाहरण : स्वामी विवेकानंद को कन्याकुमारी में बोध हुआ।

पर्यायवाची : तत्व ज्ञान, तत्व-ज्ञान, तत्वज्ञान, बोध, ब्रह्म ज्ञान, ब्रह्म-ज्ञान, ब्रह्मज्ञान

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।