पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से ताल शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

ताल   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : पानी का बड़ा कुंड।

उदाहरण : अधिक गरमी के कारण इस तालाब का पानी सूख रहा है।
तालाब में रंगीन कमल खिले हुए हैं।

पर्यायवाची : अरकासार, जल्ला, तड़ाग, तलाब, तालाब, तोयाधार, पुखर, पुष्कर, पुष्करिणी, पोखर, पोखरा, सर, सरस, सरोवर

ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ನೀರು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಅನುವಾಗುವಂತೆ ಸುತ್ತಲೂ ಕಟ್ಟೆ ಕಟ್ಟಿದ ವಿಸ್ತಾರದವಾದ ಜಾಗ

ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಳೆಯಿಂದಾಗಿ ತುಂಗಭದ್ರ ಆಣೆಕಟ್ಟು ಈ ಬಾರಿ ಬೇಗನೇ ತುಂಬಿದೆ.
ಆಣೆಕಟ್ಟು, ಜಲಾಶಯ, ಡ್ಯಾಮ್

A small lake.

The pond was too small for sailing.
pond, pool
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : नाचने-गाने, बजाने आदि में उसके समय और क्रिया का परिमाण ठीक रखने का एक साधन।

उदाहरण : नर्तकी वादक को नृत्य का ताल समझा रही है।
यह राग तीन ताल का है।

ನರ್ತಿಸುವುದು-ಹಾಡುವುದು, ನುಡಿಸುವುದು ಮೊದಲಾದವುಗಳ ಸಮಯ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯೆಯ ಪರಿಮಾಣಗಳು ಸರಿಯಾಗಿಡುವ ಒಂದು ಸಾಧನ

ನರ್ತಕಿಯು ವಾದ್ಯದವರಿಗೆ ನೃತ್ಯದ ತಾಳವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದಾಳೆಆ ರಾಗ ಮೂರು ತಾಳಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದೆ.
ತಾಳ

Rhythm as given by division into parts of equal duration.

meter, metre, time
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : जाँघ या बाहु पर जोर से हथेली मारकर शब्द उत्पन्न करने की क्रिया।

उदाहरण : उसने ताल ठोंककर मनोज को ललकारा।

४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : मँजीरे की तरह का गोलाकार धातु के टुकड़ों का जोड़ा जो पूजन आदि के समय बजाया जाता है।

उदाहरण : कीर्तन में कई जोड़े झाँझ बज रहे थे।

पर्यायवाची : कँसताल, कंसताल, छैना, झंझा, झर्झरी, झल्लक, झाँझ, झाँझरी, झांझ, झाल, झालर, तार

ಕಂಚಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ಚಪ್ಪಟೆಯಾದ, ಗೋಲಾಕಾರದ ಒಂದು ಜತೆವಾದ್ಯ ಅದನ್ನು ಪೂಜೆ ಮಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ

ಕೀರ್ತನೆಯಲ್ಲಿ ಜೋಡಿ ಕಂಸಾಳೆಯನ್ನು ಬಾರಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಕಂಸಾಲೆ

A percussion instrument consisting of a concave brass disk. Makes a loud crashing sound when hit with a drumstick or when two are struck together.

cymbal
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : कँटीले वृक्ष से प्राप्त एक प्रकार का गोल बड़ा फल जिसका गूदा लसदार होता है।

उदाहरण : बेल का शर्बत पेट के लिए बहुत अच्छा होता है।

पर्यायवाची : बेल, शांडिल्य, शाण्डिल्य, श्रीफल

ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಹೊರಚಿಪ್ಪಿರುವ ಗುಂಡಗಿರುವ ಒಳಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೃದುವಾದ ತಿರುಳಿರುವ ಒಂದು ಬಗೆಯ ಫಲ

ಬೇಲದಹಣ್ಣಿನ ರಸ ಆರೋಗ್ಯಕ್ಕೆ ತುಂಬಾ ಒಳ್ಳೆಯದು.
ಬೇಲದ ಹಣ್ಣು, ಬೇಲದಹಣ್ಣು
६. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक कँटीला वृक्ष जिसके फल का छिलका बहुत ही कड़ा और चिकना होता है।

उदाहरण : बेल के पत्ते त्रिपत्रक, संयुक्त एवं हल्की सी गंधयुक्त होते हैं।

पर्यायवाची : गंध-पत्र, गन्ध-पत्र, त्रिगुणी, त्रिजटा, त्रिदल, त्रिपत्र, पूतिमारुत, प्राचीनपनस, फलशैशिर, बिल्व, बेल, महाकपित्थ, मालूर, विल्व, विशाखग्रह, शांडिलू, शांडिल्य, शाकविंदक, शाकविन्दक, शाण्डिलू, शाण्डिल्य, शिवेष्ट, शैलपत्र, श्री फल, श्रीफल, सदाफल, स्थूलांशी

ಮುಳ್ಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಒಂದು ಮರದ ಹಣ್ಣಿನ ಸಿಪ್ಪೆ ತುಂಬಾ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿದ್ದು ಮತ್ತು ನುಣುಪಾಗಿರುವುದು

ಬಿಲ್ವ ಮರದ ಮೇಲೆ ಗಿಣಿಯೊಂದು ಕುಳಿತುಕೊಂಡಿತ್ತು.
ಬಿಲ್ವ ಮರ, ಬಿಲ್ವ ವೃಕ್ಷ, ಶ್ರೀ ಫಲ, ಶ್ರೀಫಲ

A tall perennial woody plant having a main trunk and branches forming a distinct elevated crown. Includes both gymnosperms and angiosperms.

tree
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : संगीत में ताल देने के काम आनेवाली दो कटोरियाँ जिनके टकराने से शब्द होता है।

उदाहरण : मंदिर में मँजीरा बज रहा है।

पर्यायवाची : जोड़ी, झल्लक, मँजीरा, मंजीरा, मंदिरा, मजीरा, मन्दिरा

ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ತಾಳವನ್ನು ನೀಡುವ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಎರಡು ಬಟ್ಟಲುಗಳು ಅದನ್ನು ಹೊಡೆಯುವುದರಿಂದ ಶಬ್ದ ಬರುತ್ತದೆ

ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಕಂಸತಾಳವನ್ನು ಹೊಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಕಂಸತಾಳ, ಮೇಳ

A percussion instrument consisting of a concave brass disk. Makes a loud crashing sound when hit with a drumstick or when two are struck together.

cymbal
८. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक बड़ा, शाखाहीन पेड़ जो खम्बे के रूप में सीधा ऊपर बढ़ता है और जिसके सिरे पर बड़े-बड़े पत्ते होते हैं।

उदाहरण : वह ताड़ से ताड़ी उतार रहा है।

पर्यायवाची : तरकुल, ताड़, ताड़ वृक्ष, ताड़वृक्ष, ताल वृक्ष, तालवृक्ष, दीर्घतरु, दीर्घदंड, दीर्घदण्ड, दीर्घद्रु, दीर्घपादप, दीर्घस्कंध, दीर्घस्कन्ध, द्रुमेश्वर, ध्वजद्रुम, नीलतरु, भूमिपिशाच, महाद्रुम, लाँगल, लांगल, लाङ्गल, श्रीबीज

ಬೇರಿಲ್ಲದ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಮರ ಕಂಬದ ಹಾಗೆ ಉದ್ದವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಅದರ ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಅಗಲವಾದ ಎಲೆಗಳು ಬೆಳೆಯುವುದು

ಅವನು ತಾಳೆ ಮರದಿಂದ ತಾಳೆ ಹೆಂಡವನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಇಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾನೆ.
ತಾಳೆ ಮರ

Any plant of the family Palmae having an unbranched trunk crowned by large pinnate or palmate leaves.

palm, palm tree
९. संज्ञा / भाग

अर्थ : चश्मे के काँच का एक पल्ला।

उदाहरण : फ्रेम में ताल ठीक से नहीं बैठा है।

ಕನ್ನಡದ ಒಂದು ಕಡೆಯ ಗಾಜು

ಕಟ್ಟಿಗೆ ಕನ್ನಡಕದ ಗಾಜು ಸರಿಯಾಗಿ ಕುಳಿತ್ತಿಲ್ಲ.
ಕನ್ನಡಕದ ಗಾಜು
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / भाग

अर्थ : तलवार की मूठ।

उदाहरण : इस तलवार का वारंग टूट गया है।

पर्यायवाची : त्सरु, वारंग

The handle of a sword or dagger.

hilt
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : हाथ पर का कलाई के आगे का वह भीतरी चौड़ा हिस्सा जिसके आगे उँगलियाँ होती हैं।

उदाहरण : हथेली में घाव होने के कारण वह ठीक से काम नहीं कर पा रहा है।

पर्यायवाची : करतल, पीलु, प्रपाणि, हथेली

ಕೈನ ಮಣಿಕಟ್ಟಿನ ಮುಂದಿರುವ ಮೇಲಿನ ಅಗಲವಾದ ಭಾಗ ಅದರ ಮುಂದೆ ಬೆರಳುಗಳು ಇರುತ್ತವೆ

ಅಂಗೈನಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಗಾಯವಾದ ಕಾರಣ ಅವರು ಸರಿಯಾಗಿ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಅಂಗೈ, ಕರತಲ, ಕೈಯ ಒಳಭಾಗ

The inner surface of the hand from the wrist to the base of the fingers.

palm, thenar
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।