ಅರ್ಥ : ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಒಂದು ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಬೆಂಕಿ ಹಿಡಿದು ಅಥವಾ ಬೆಂಕಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತುಕೊಂಡು ತನ್ನ ನಿರ್ದೋಶಿತನವನ್ನು ಸಾಬೀತು ಪಡಿಸುತ್ತಿದ್ದರು
ಉದಾಹರಣೆ :
ಸೀತಾ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಪಾವಿತ್ರತೆಯನ್ನು ಸಾಭೀತು ಪಡಿಸಲು ಅಗ್ನಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಎದುರಿಸಿದಳು.
ಸಮಾನಾರ್ಥಕ : ಅಗ್ನಿ-ಪರೀಕ್ಷೆ
ಅರ್ಥ : ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಸಫಲತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಲು ಅಪಾಯದ ಹೊರೆಯನ್ನು ಹೊರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ
ಉದಾಹರಣೆ :
ದ್ರೋಣಾಚಾರ್ಯರು ಏಕಲವ್ಯನ ಕಠಿಣ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರು.
ಸಮಾನಾರ್ಥಕ : ಅಗ್ನಿ-ಪರೀಕ್ಷೆ, ಕಠಿಣ ಪರೀಕ್ಷೆ, ಕಠಿಣ-ಪರೀಕ್ಷೆ