पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से कुंड शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

कुंड   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक सृष्टिनाशक हिन्दू देवता।

उदाहरण : शंकर की पूजा लिंग के रूप में प्रचलित है।

पर्यायवाची : अंड, अंधकारि, अंबरीष, अक्षतवीर्य, अक्षमाली, अघोरनाथ, अण्ड, अनंगरि, अनंगारि, अनर्थनाशी, अन्नपति, अपराधभंजन, अबलाबल, अब्जवाहन, अमृतवपु, अमोघदंड, अमोघदण्ड, अम्बरीष, अयोनि, अयोनिज, अरिंदम, अर्घेश्वर, अस्थिमाली, अहिमाली, आशुतोष, इंदुशेखर, इन्दुशेखर, उग्रधन्वा, उमाकांत, उमाकान्त, उमेश, कपालपाणि, कपाली, कामारि, कालेश, काशीनाथ, कील, कुण्ड, कैलाश नाथ, कैलाशनाथ, गंगाधर, गिरिनाथ, गिरीश, गौरीश, चंद्रशेखर, चन्द्रशेखर, जगद्योनि, जटाधारी, जटामाली, तारकेश्वर, त्रिनेत्र, त्रिपुरांतक, त्रिपुरारि, त्रिपुरारी, त्र्यंबक, त्र्यक्ष, त्र्यम्बक, दुष्काल, देवाधिदेव, देवेश्वर, धूम्र, नंदिकेश्वर, नदीधर, नन्दिकेश्वर, नपराजित, नागी, नाभ, नीलग्रीव, पंचमुख, पंचानन, पञ्चमुख, परंजय, पश, पशुपति, पादभुज, पार्श्ववक्त्र, पिनाकपाणि, पिनाकी, पुद्गल, फाल, बीजवाहन, भगाली, भव, भवेश, भालचंद्र, भालचन्द्र, भुवनेश, भूतचारी, भूतनाथ, भूतेश, भोला, भोलानाथ, भोलेनाथ, मंगलेश, महाक्रोध, महादेव, महार्णव, महेश, महेश्वर, मृत्युंजय, यमेश्वर, ययातीश्वर, ययी, योगीनाथ, योगीश, राकेश, रुद्र, वरेश्वर, वसुप्रद, विद्वत्, विभु, विरुपाक्ष, विरोचन, विश्वनाथ, वीरेश, वीरेश्वर, वृषभकेतु, वैद्यनाथ, व्योमकेश, शंकर, शंभु, शङ्कर, शम्भु, शशिधर, शशिभूषण, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शिव, संवत्सर, सतीश, सद्य, सर्पमाली, सर्व, सवर, सुप्रतीक, सुहृद, स्नेहन, हर

२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : अनाज नापने का एक प्राचीन मापक।

उदाहरण : उसने भिक्षु को एक कुंड अनाज दिया।

पर्यायवाची : कुण्ड

३. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : नदियों आदि में थोड़े-से घेरे में अधिक गहरा स्थान।

उदाहरण : कुंड के पास मत नहाइए।

पर्यायवाची : कुण्ड

४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : सधवा स्त्री का ऐसा पुत्र जो उसके यार या पर पुरुष से उत्पन्न हुआ हो।

उदाहरण : उसने कुंड को बड़े प्यार से पाला था।

पर्यायवाची : कुण्ड

५. संज्ञा / समूह

अर्थ : मूँज, खरपत आदि का बँधा हुआ गट्ठा।

उदाहरण : किसान खेत से धान के पूले उठा रहा है।

पर्यायवाची : अटिया, आँट, आँटी, आंट, आंटी, कुण्ड, पुल्ला, पूलक, पूला, मुट्ठा

ಹುಲ್ಲು ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿರುವಂತಹ ಗಂಟು

ರೈತನು ಹೊಲದಲ್ಲಿ ಧಾನ್ಯಗಳ ಕಂತೆಯನ್ನು ಎತ್ತುತ್ತಿದ್ದಾನೆ.
ಕಂತೆ, ಕಟ್ಟು
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : तसले के आकार का मिट्टी का बर्तन।

उदाहरण : काली देवी को एक खप्पर बकरे का खून चढ़ाया गया।

पर्यायवाची : कुण्ड, खपड़ा, खप्पड़, खप्पर

ಚಿಕ್ಕ ಡಬರಿಯಾಕಾರ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆ

ಕಾಳಿ ದೇವಿಗೆ ಒಂದು ಬೋಗಣಿಯಷ್ಟು ಕುರಿಯ ರಕ್ತವನ್ನು ಅಭಿಷೇಕ ಮಾಡಿದರು.
ಬೋಗಣಿ
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : काँसे का एक छोटा गोल बर्तन जिसमें दाल आदि पकाते हैं।

उदाहरण : बटलोई की दाल ठंडी हो गई है, उसे गरम कर दो।

पर्यायवाची : उखा, कुण्ड, बटली, बटलोई, बटुली

ಲೋಹದ ದುಂಡನೆಯ ಪಾತ್ರೆ

ತಪ್ಪಲೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿದ ಬೇಳೆ ತಣ್ಣಗಾಗಿದೆ ಅದನ್ನು ಬಿಸಿ ಮಾಡು.
ಡಬರಿ, ತಪ್ಪಲೆ

Metal or earthenware cooking vessel that is usually round and deep. Often has a handle and lid.

pot
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : चौड़े मुँह का गहरा बर्तन।

उदाहरण : यात्रियों के पीने के लिए सेठजी ने चौराहे पर कुंडे में पानी रखवाया है।

पर्यायवाची : कुंडा, कुण्ड, कुण्डा

ದೊಡ್ಡ ಗಡಿಗೆ

ಯಾತ್ರಿಕರು ನೀರನು ಕುಡಿಯಲು ಸೇಟ್ ಜಿ ಅವರು ಜಗಲಿಯ ಮೇಲೆ ಮಣ್ಣಿನ ಹರವಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಮಡಿಕೆ, ಮಣ್ಣಿನ ಹರವಿ
९. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : छोटा जलाशय।

उदाहरण : यह गरम पानी का कुंड है।

पर्यायवाची : अवट, आहर, कुण्ड

ನಿಂತ ನೀರಿನ ಸಣ್ಣ ಹಳ್ಳ

ಇಲ್ಲೊಂದು ಬಿಸಿನೀರಿನ ಹಳ್ಳವಿದೆ.
ಕುಂಟೆ, ಮಡು, ಹಳ್ಳ, ಹೊಂಡ

An excavation that is (usually) filled with water.

pool
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : मिट्टी अथवा धातु का बना हुआ पात्र जिसमें हवन करते हैं।

उदाहरण : हवनकुंड को अच्छी तरह से सजाया गया है।

पर्यायवाची : अग्नि कुंड, अग्नि कुण्ड, अग्नि-कुंड, अग्नि-कुण्ड, अग्निकुंड, अग्निकुण्ड, कुण्ड, चात्वाल, यज्ञ कुंड, यज्ञ कुण्ड, यज्ञ-कुंड, यज्ञ-कुण्ड, यज्ञकुंड, यज्ञकुण्ड, हवन कुंड, हवन कुण्ड, हवन-कुंड, हवन-कुण्ड, हवनकुंड, हवनकुण्ड, होम कुंड, होम कुण्ड, होम-कुंड, होम-कुण्ड, होमकुंड, होमकुण्ड

ಕಲ್ಲು, ಮಣ್ಣು ಅಥವಾ ಲೋಹ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಹೋಮವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಾರೆ

ರಾಜ ದ್ರುಪದನ ಮಗಳು ದ್ರೌಪದಿ ಯಜ್ಞಕುಂಡದಿಂದ ಜನಿಸಿದಳು.
ಅಗ್ನಿ ಕುಂಡ, ಅಗ್ನಿ-ಕುಂಡ, ಅಗ್ನಿಕುಂಡ, ಯಜ್ಞ ಕುಂಡ, ಯಜ್ಞ-ಕುಂಡ, ಯಜ್ಞಕುಂಡ, ಹೋಮ ಕುಂಡ, ಹೋಮ-ಕುಂಡ, ಹೋಮಕುಂಡ
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : हवन करने के लिए बना हुआ गड्ढा।

उदाहरण : हवन करने के लिए हवनकुंड में आग प्रज्ज्वलित की जा रही है।

पर्यायवाची : अग्नि कुंड, अग्नि कुण्ड, अग्नि-कुंड, अग्नि-कुण्ड, अग्निकुंड, अग्निकुण्ड, कुण्ड, चात्वाल, यज्ञ कुंड, यज्ञ-कुंड, यज्ञकुंड, हवन कुंड, हवन कुण्ड, हवन-कुंड, हवन-कुण्ड, हवनकुंड, हवनकुण्ड, होम कुंड, होम कुण्ड, होम-कुंड, होम-कुण्ड, होमकुंड, होमकुण्ड

ಹೋಮ ಮಾಡಲು ನಿರ್ಮಿಸಿರುವ ಕುಂಡ

ಹೋಮವನ್ನು ಮಾಡಲು ಹೋಮಕುಂಡದಲ್ಲಿ ಅಗ್ನಿ ಹತ್ತಿ ಉರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಯಜ್ಞ ಕುಂಡ, ಹವನ ಕುಂಡ, ಹೋಮ ಕುಂಡು, ಹೋಮ-ಕುಂಡ, ಹೋಮಕುಂಡ
१२. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : गहरा तल या स्थान।

उदाहरण : एक अंधा व्यक्ति गड्ढे में गिरा हुआ था।

पर्यायवाची : अवगाह, अवट, अवपात, असण, कुण्ड, खंता, खड्ड, खड्डा, खत्ता, खात, गड़हा, गड्ढा, गढा, गर्त, प्रोथ

ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ತಗ್ಗಾದ ಪ್ರದೇಶ

ಒಬ್ಬ ಕುರುಡನು ಕುಣಿಯಲ್ಲಿ ಜಾರಿ ಬಿದ್ದನು.
ಕುಣಿ, ಗುಂಡಿ, ತಗ್ಗು, ಹೊಂಡ

A sizeable hole (usually in the ground).

They dug a pit to bury the body.
cavity, pit
१३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : संन्यासियों का जलपात्र जो धातु, लकड़ी या दरियाई नारियल आदि का होता है।

उदाहरण : कुछ संन्यासी लोग हाथ में कमंडल लिये रहते हैं।

पर्यायवाची : कमंडल, कमंडलु, कमण्डल, कमण्डलु, करंक, करङ्क, कुण्ड, चैत्यमुख, पुंडरीक, पुण्डरीक

ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಜಲ ಪಾತ್ರೆ ಅದು ಲೋಹ, ಮರ ಅಥವಾ ಒಂದು ಮರದ ತೆಂಗಿನ ಪರಟೆ ಅಥವಾ ಚಿಪ್ಪಿನಿಂದ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ

ಕೆಲವು ಸನ್ಯಾಸಿಗಳು ಕೈಯಲ್ಲಿ ಕಮಂಡಲವನ್ನು ಹಿಡಿದಿರುತ್ತಾರೆ.
ಕಮಂಡಲ
१४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : हाथी की पीठ पर कसा जाने वाला चौखटा जिस पर लोग बैठते हैं।

उदाहरण : हाथीवान ने हाथी की पीठ पर से हौदा उतारने के बाद हाथी को गजशाला में बाँध दिया।

पर्यायवाची : कुण्ड, हौदा

ಆನೆಯ ಮೇಲೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳು ಹಾಕುವ ಭದ್ರಾಸನ

ಮಾವುತನು ಆನೆಯ ಅಂಬಾರಿಯನ್ನು ಇಳಿಸಿದ ನಂತರ ಆನೆಯನ್ನು ಗಜಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿಹಾಕಿದನು.
ಅಂಬಾರಿ

A (usually canopied) seat for riding on the back of a camel or elephant.

houdah, howdah
१५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : धृतराष्ट का एक पुत्र।

उदाहरण : कुंड का उल्लेख महाभारत मे मिलता है।

पर्यायवाची : कुण्ड

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।