ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹ | ಅಮರಕೋಶ

ಸಮಾನಾರ್ಥಕ ಮತ್ತು ವಿರೋಧಾಭಾಸಗಳೊಂದಿಗೆ ಕನ್ನಡ ನಿಘಂಟಿನಿಂದ ಇಂದ್ರಿಯನಿಗ್ರಹ ಪದದ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ಉದಾಹರಣೆಗಳು.

ಅರ್ಥ : ಮನಸ್ಸು ಮತ್ತು ಇಂದ್ರಿಯಗಳನ್ನು ವಶಹತೋಟಿಯಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಕ್ರಿಯೆ

ಉದಾಹರಣೆ : ಸಂಯಮದಿಂದ ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಸುಃಖ-ಶಾಂತಿ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ.

ಸಮಾನಾರ್ಥಕ : ಆತ್ಮಸಂಯಮ, ಏಕಾಗ್ರತೆ, ತಾಳ್ಮೆ, ನಿಗ್ರಹ, ಸಂಯಮ, ಸಮಾಧಾನ, ಹತೋಟಿ

ಅರ್ಥ : ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಅನುಸಾರವಾಗಿ ಯಮನು ಮೃತ್ಯುವಿನ ಅಧಿದೇವ

ಉದಾಹರಣೆ : ಸತಿ ಸಾವಿತ್ರಿಯು ಯಮರಾಜನಿಂದ ಸೌಭಾಗ್ಯವತಿಯಾಗುವ ಆಶೀರ್ವಾಧವನ್ನು ಪಡೆದು ಮರಣಹೊಂದಿದ ಪತಿಯ ಜೀವವನ್ನು ಉಳಿಸಿದಳು.

ಸಮಾನಾರ್ಥಕ : ಮೃತ್ಯುದೇವ, ಮೃತ್ಯುದೇವತೆ, ಯಮ, ಯಮದೇವ, ಯಮರಾಜ

ಕಡಲೆ (ನಾಮಪದ)
ನೆಲ ಗಡಲೆಯ ಒಳಗಿನ ಭಾಗ

ಗಾಳಿ (ನಾಮಪದ)
ವೈದ್ಯಕೀಯದ ಅನುಸಾರ ಶರೀರದ ಒಳಗಿನ ವಾಯುವಿನ ವಿಕಾರದಿಂದ ಅನೇಕ ರೋಗಗಳು ಬರುತ್ತದೆ

ವಂಶ (ನಾಮಪದ)
ಭಾರತೀಯ ಆರ್ಯರಲ್ಲಿನ ಕುಲ ಅಥವಾ ವಂಶದ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಹೆಸರು ಯಾರಾದರು ಪೂರ್ವಜರು ಅಥವಾ ಕುಲ ಗುರುಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ

ದಾಳ (ನಾಮಪದ)
ಚದುರಂಗದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಕಾಯಿ

ಪಂಡಿತ (ನಾಮಪದ)
ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಜ್ಞಾನವಿರುವವ

ಕಾಂತಿ (ನಾಮಪದ)
ಆ ಶಕ್ತಿ ಅಥವಾ ತತ್ವದ ಯೋಗದಿಂದ ವಸ್ತು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ರೂಪ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಾಣಿಸುವುದು

ಹೊಗಳಿಕೆ (ನಾಮಪದ)
ಯಾವುದಾದರು ವಸ್ತು, ವ್ಯಕ್ತಿ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಅಥವಾ ಅದರ ಗುಣಗಳ ಅಥವಾ ಒಳ್ಳೆಯ ಮಾತುಗಳ ಸಂಬಂಧದಿಂದ ಹೇಳಿರುವ ಆದರ್ಶ ಸೂಚಕ ಮಾತು

ಶಂಖ (ನಾಮಪದ)
ಒಂದು ಪ್ರಕಾರದ ಬಸವನ ಹುಳು ಅದರ ಕೋಶವನ್ನು ಪವಿತ್ರವೆಂದು ನಂಬಿ ಮತ್ತು ದೇವರ ಮುಂದೆ ಅದನ್ನು ಊರುವರು

ಕೆನ್ನೆ ಏಟು (ನಾಮಪದ)
ಅಂಗೈಯಿಂದ ಆಗುವಂತಹ ಒಂದು ಆಘಾತಹೊಡೆತ

ಶಿಲ್ಪಿ (ನಾಮಪದ)
ಶಲ್ಪಗಳ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವ ವ್ಯಕ್ತಿ

हिन्दी में अर्थ