पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से सख्त शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

सख्त   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें दया न हो।

उदाहरण : कंस एक क्रूर व्यक्ति था, उसने वसुदेव और देवकी को कैदख़ाने में डाल दिया था।

पर्यायवाची : अघृण, अछोह, अछोही, अदय, अदयालु, अपकरुण, अमम, अस्निग्ध, इत्वर, उग्र, कठोर, करुणाविहीन, करुणाहीन, कसाई, क्रूर, ख़ूनख़्वार, ख़ूनखोर, खूँख़ार, खूँखार, खूंख़ार, खूंख़्वार, खूंखार, खूंख्वार, खूनखोर, खूनख्वार, दयारहित, दयाहीन, निखट्टर, निदारुण, निर्दय, निर्दयी, निष्ठुर, नृशंस, पत्थरदिल, पाषाणहृदय, बेरहम, रूढ़, संगदिल, सख़्त

Without mercy or pity.

An act of ruthless ferocity.
A monster of remorseless cruelty.
pitiless, remorseless, ruthless, unpitying
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कोमलता, मधुरता, सरसता आदि के बदले कठोरता, कर्कशता, रुक्षता आदि बातें अधिक हों या जिसकी प्रकृति कोमल न हो।

उदाहरण : हमारे पिताजी बहुत कड़े मिज़ाज के हैं।

पर्यायवाची : अबंधुर, अबन्धुर, अमसृण, कठोर, कड़क, कड़ा, खर, रूढ़, सख़्त

ಯಾರಲ್ಲಿ ಕೋಮಲ, ಮದುರ, ಸರಸ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಬದಲಾಗಿ ಕಠೋರತೆ, ಕಠಿಣ, ಕೋಪ, ಹೆಚ್ಚು ಮಾತು ಮುಂತಾದವುಗಳಿದ್ದು ಅಥವಾ ಯಾರೋ ಒಬ್ಬರ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕೋಮಲವಾಗಿಲ್ಲವೊ

ಶ್ಯಾಮನ ತಂದೆ ತುಂಬಾ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಮನುಷ್ಯ.
ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದಂತ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದಂತಹ, ಕಟ್ಟೆಚ್ಚರದ, ಕಟ್ಟೆಚ್ಚರದಂತ, ಕಟ್ಟೆಚ್ಚರದಂತಹ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದಂತ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದಂತಹ, ಚಾಚೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದ, ಚಾಚೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದಂತ, ಚಾಚೂ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದಂತಹ, ಜಾಗರೂಕತೆಯ, ಜಾಗರೂಕತೆಯಂತ, ಜಾಗರೂಕತೆಯಂತಹ, ತುಂಬಾ ಬಿಗಿಯಾದ, ತುಂಬಾ ಬಿಗಿಯಾದಂತ, ತುಂಬಾ ಬಿಗಿಯಾದಂತಹ, ತ್ರೀವವಾದ, ತ್ರೀವವಾದವಾದ, ತ್ರೀವವಾದವಾದಂತ, ತ್ರೀವವಾದವಾದಂತಹ, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟ, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾದ, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾದಂತ, ನಿಷ್ಕೃಷ್ಟವಾದಂತಹ

Incapable of compromise or flexibility.

rigid, strict
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसका व्यवहार कठोर हो या जो कठोर व्यवहार करता हो।

उदाहरण : हमारे प्रधानाचार्यजी सख्त हैं,वे सभी बच्चों के साथ बहुत ही सख़्ती से पेश आते हैं।

पर्यायवाची : कठोर व्यवहारी, सख़्त

ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಕಠಿಣವಾದ ನೀತಿ ನಿಯಮವನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಅಥವಾ ಇತರರಿಂದ ಕಠಿಣವಾದ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ನಿರೀಕ್ಷಿಸುವ ಗುಣ

ನಮ್ಮ ಶಾಲೆಯ ಮುಖ್ಯ ಗುರುಗಳು ತುಂಬಾ ಕಟುನಿಟ್ಟಾದ ವ್ಯಕ್ತಿ. ಶಿವಪ್ಪನು ಬಿಗಿಯಾದ ಆಸಾಮಿ.
ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದಂತ, ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದಂತಹ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದಂತ, ಕರಾರುವಕ್ಕಾದಂತಹ, ನಿಷ್ಠುರ, ನಿಷ್ಠುರವಾದ, ನಿಷ್ಠುರವಾದಂತ, ನಿಷ್ಠುರವಾದಂತಹ, ಬಿಗಿಯಾದ, ಬಿಗಿಯಾದಂತ, ಬಿಗಿಯಾದಂತಹ

Characterized by strictness, severity, or restraint.

nonindulgent, strict
४. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो सुनने में कड़ा लगे।

उदाहरण : सीता अपने बेटे से कभी भी कर्कश स्वर में बात नहीं करती।

पर्यायवाची : कठोर, कड़ा, कर्कश, कर्णकटु, सख़्त

ತುಂಬಾ ಒರಟಾದ ಅಥವಾ ಕಿವಿಗೆ ಕೇಳಲಿಕ್ಕೆ ಸಾಧ್ಯವಾಗದಂತಹ ಧ್ವನಿ ಅಥವಾ ಶಬ್ದ

ಕಾಗೆಯು ಕರ್ಕಶವಾಗಿ ಕೂಗುತ್ತಿತ್ತು.
ಕಠಿಣ, ಕಠಿಣವಾದ, ಕಠಿಣವಾದಂತ, ಕಠಿಣವಾದಂತಹ, ಕಠೋರ, ಕಠೋರವಾದ, ಕಠೋರವಾದಂತ, ಕಠೋರವಾದಂತಹ, ಕರ್ಕಶ, ಕರ್ಕಶವಾದ, ಕರ್ಕಶವಾದಂತ, ಕರ್ಕಶವಾದಂತಹ
५. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो लंबाई, विस्तार या डील-डौल में कम हो।

उदाहरण : आज-कल लोग तंग कपड़े पहनना ही पसंद करते हैं।

पर्यायवाची : कड़ा, कसा, चुस्त, छोटा, तंग, सँकड़ा

ಉದ್ದ-ಅಗಲ ಕಡಿಮೆ ಇರುವಂತಹ

ದರ್ಜಿಯು ರವಿಕೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಬಿಗಿಯಾಗಿ ಹೊಲೆದಿದ್ದಾನೆ.ಈಗಿನ ಕಾಲದವರು ಬಿಗಿ ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಧರಿಸಲು ಇಷ್ಟಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಬಿಗಿಯಾದ

Of textiles.

A close weave.
Smooth percale with a very tight weave.
close, tight
६. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जिसमें आर्द्रता या जलीय अंश सूखकर इतना कम हो या इतना कम बच रहा हो कि उसे सहज में मनमाना रूप न दिया जा सके या जो मुलायम न हो।

उदाहरण : मोयन की कमी के कारण खुर्मा कड़ा हो गया है।

पर्यायवाची : कठोर, कड़कड़, कड़ा, करारा, सख़्त, हृष्ट

ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಸೀದು ಅಥವಾ ತಳ ಹಿಡಿದು ತುಂಬಾ ಕಮ್ಮಿಯಾಗಿರುವ ಅಥವಾ ಅದೆಷ್ಟೊಂದು ಸೀದಿತ್ತೆಂದರೆ ಅದನ್ನು ಸ್ವೀಕರಸಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅದನ್ನು ಮೃದುಮಾಡಲು ಆಗುವುದಿಲ್ಲ

ಬೆಣ್ಣೆ ಹಾಕಿ ಹಿಟ್ಟು ನಾದಿದ ಕಾರಣ ಓಲೆ ಮೇಲೆ ಇದ್ದ ಕುರ್ಮ ಗಟ್ಟಿಯಾಯಿತು.
ಗಟ್ಟಿ, ಗಟ್ಟಿಯಾದ, ಗಡಸಾದ, ಸಡುವಾದ

Dried out.

Hard dry rolls left over from the day before.
hard
७. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो अपने स्थान पर इस प्रकार गड़, जम या धँसकर बैठा हो कि सहज में इधर-उधर हटाया-बढ़ाया न जा सके।

उदाहरण : कड़ा नट खुल नहीं रहा है।

पर्यायवाची : कड़क, कड़ा, सख़्त

ಯಾವುದೋ ಒಂದು ವಸ್ತುವು ತನ್ನ ಸ್ಥನದಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಕುಳಿತ್ತಿದ್ದು ಸಹವಾಗಿ ತೆಗೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಇರುವುದು

ನಟ್ಟು ಬಹಳ ಕಠಿಣವಾಗಿ ಕುಳಿತುಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ.
ಕಠಿಣವಾಗಿ, ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ
८. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक
    विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसमें कठोरता, दृढ़ता या सतर्कता का अधिक ध्यान रखा जाता हो।

उदाहरण : अपराधी पर कड़ी निगाह रखनी होगी।
कड़े परीक्षण के पश्चात् यह परिणाम मिला है।
चाकचौबंद सुरक्षा के बीच मतदान हुआ।

पर्यायवाची : कठोर, कड़ा, चाक-चौबंद, चाकचौबंद, पुख़्ता, पुख्ता, सख़्त

ಯಾವುದೋ ಒಂದನ್ನು ಗಳಿಸಲು ಕಠೋರತೆ, ದೃಡತೆ ಅಥವಾ ಸರ್ಥಕತೆಯನ್ನು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವರು

ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮದ ಫಲವಾಗಿ ನನಗೆ ಈ ಬಾರಿ ಗಣಿತದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯ ಅಂಕ ಬಂದಿದೆ.
ಕಠಿಣ, ಕಠೋರ

सख्त   क्रिया-विशेषण

१. क्रिया विशेषण / मात्रासूचक Quantity

अर्थ : बहुत ज्यादा।

उदाहरण : रोगी दर्द से अत्यंत पीड़ित है।
उसे पैसों की सख्त जरूरत है।

पर्यायवाची : अति, अत्यंत, अत्यधिक, अत्यन्त, अभ्यधिक, आगर, कितना, कित्ता, चूड़ांत, चूड़ान्त, जबरदस्त, जबर्दस्त, जमकर, ज़बरदस्त, ज़बर्दस्त, निहायत, बहुत अधिक, बहुत ही, बहुतेरा, बे-इंतहा, बेइंतहा, बेपनाह, महा, लाख, सख़्त

To a great extent or degree.

I'm afraid the film was well over budget.
Painting the room white made it seem considerably (or substantially) larger.
The house has fallen considerably in value.
The price went up substantially.
considerably, substantially, well
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।