पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से वाज शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

वाज   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : दूध का वह चिकना सार जो मक्खन को तपा कर प्राप्त किया जाता है।

उदाहरण : वह प्रतिदिन रोटी में घी लगाकर खाता है।

पर्यायवाची : अमृतसार, आज्य, घी, घीव, घृत, तनुनप, तनूनप, तनूनपात्, तनूनपाद्, तामर, तोयद, देसी घी, नवनीतक, नवनीतज, शुद्ध घी, सर्पि

ಮೊಸರನ್ನು ಕಡೆದಾಗ ಸಿಗುವಂತಹ ಸಾರಬೆಣ್ಣೆ

ಅವನು ಪ್ರತಿದಿನ ರೊಟ್ಟಿಯ ಮೇಲೆ ತುಪ್ಪವನ್ನು ಹಾಕಿಕೊಂಡು ತಿನ್ನುತ್ತಾನೆ.
ಆಜ್ಯ, ತುಪ್ಪ

Clarified butter used in Indian cookery.

ghee
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : प्राचीन भारतीय आर्यों का एक धार्मिक कृत्य जिसमें हवन आदि होते थे।

उदाहरण : वैदिक युग में यज्ञ का बड़ा महत्व था।
यज्ञ की रक्षा करने के लिए विश्वामित्र ऋषि राम और लक्ष्मण को अपने साथ ले गये थे।

पर्यायवाची : अध्वर, आहव, इज्या, इष्टि, ऋत, मख, यज्ञ, याग, यूपध्वज, वर्हा, सत्र

ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತೀಯರಾದ ಆರ್ಯರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೋಮ ಹವನ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಮಾಡುವರು

ವೈದ್ಧಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಯಜ್ಞಕ್ಕೆ ಬಹಳ ಮಹತ್ವವಿತ್ತು.
ಯಜ್ಞ, ಯಾಗ, ಹವನ, ಹೋಮ

The public performance of a sacrament or solemn ceremony with all appropriate ritual.

The celebration of marriage.
celebration, solemnisation, solemnization
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : कुछ पौधों से उत्पन्न होने वाले दाने जो खाने के काम में आते हैं।

उदाहरण : श्याम अनाज का व्यापारी है।

पर्यायवाची : अनाज, अन्न, इड़, इरा, खाद्यान्न, गल्ला, ग़ल्ला, धान्य, शस्य, सस्य

ಕೆಲವು ಸಸ್ಯದಿಂದ ಬರುವ ಕಾಳುಗಳು ತಿನ್ನಲು ಯೋಗ್ಯವಾಗಿರುವುದು

ಶ್ಯಾಮ್ ಭತ್ತದ ವ್ಯಾಪಾರಿ
ಅಕ್ಕಿ, ಧಾನ್ಯ, ಬತ್ತ

Dry seed-like fruit produced by the cereal grasses: e.g. wheat, barley, Indian corn.

caryopsis, grain
४. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / रूप / द्रव

अर्थ : नदी, जलाशय, वर्षा आदि से मिलने वाला वह द्रव पदार्थ जो पीने, नहाने, खेत आदि सींचने के काम आता है।

उदाहरण : जल ही जीवन का आधार है।

पर्यायवाची : अंध, अंबु, अंभ, अक्षित, अन्ध, अपक, अम्बु, अर्ण, अस्र, आब, इरा, उदक, उदक्, ऋत, कांड, काण्ड, कीलाल, घनरस, घनसार, जल, तपोजा, तामर, तोय, दहनाराति, धरुण, नलिन, नार, नीर, नीवर, पय, पानी, पुष्कर, योनि, रेतस्, वसु, वारि, शबर, शवर, शवल, सलिल, सवर, सवल

ನದಿ, ಸಮುದ್ರ, ಮಳೆ ಮುಂತಾದವುಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುವ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯಲು, ಸ್ನಾನ ಹಾಗೂ ಹೊಲ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಪ್ರಯೋಜನ ಬರುವುದು

ನೀರೇ ಜೀವನದ ಆಧಾರ
ಅಂಬಿ, ಅಂಬು, ಜಲ, ನೀರು, ಪುಷ್ಕರ
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : शत्रुतावश दो दलों के बीच हथियारों से की जाने वाली लड़ाई।

उदाहरण : महाभारत का युद्ध अठारह दिनों तक चला था।
समर शेष है, नहीं पाप का भागी केवल व्याध। जो तटस्थ हैं, समय लिखेगा उनके भी अपराध। - रामधारी सिंह 'दिनकर'

पर्यायवाची : अजूह, अनीक, अभेड़ा, अभेरा, अभ्यागम, आकारीठ, आजि, आयोधन, आहर, आहव, कंदल, जंग, पुष्कर, पैकार, प्रतिदारण, प्रसर, प्रहरण, भर, मृध, युद्ध, योधन, रण, लड़ाई, वराक, विशसन, वृजन, वृत्रतूर्य, संकुल, संग्राम, सङ्कुल, समर, स्कंध, स्कन्ध

ಶತ್ರುವಿನ ಎರಡು ದಳಗಳ ನಡುವೆ ಶಸ್ತ್ರದಿಂದ ನಡೆಯುವ ಯುದ್ಧ

ಮಹಾಭಾರತದ ಯುದ್ಧ ಹದಿನೆಂಟು ದಿನದ ವರೆಗೂ ನಡೆಯಿತು.
ಕದನ, ಕಲಹ, ಕಾಳಗ, ಜಗಳ, ಯುದ್ಧದ, ರಣ, ವ್ಯಾಜ್ಯ, ಸಂಗ್ರಾಮ, ಸಮರ, ಸೇಣಸಾಟ, ಹೊಡೆದಾಟ

The waging of armed conflict against an enemy.

Thousands of people were killed in the war.
war, warfare
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : कोई ऐसा तत्व जो कोई कार्य करता, कराता या क्रियात्मक रूप में अपना प्रभाव दिखलाता हो।

उदाहरण : इस कार्य के दौरान आपकी शक्ति का पता चल जायेगा।

पर्यायवाची : अवदान, कुव्वत, कूवत, क्षमता, ज़ोर, जोर, ताकत, ताक़त, दम, दम-खम, दम-ख़म, दमखम, दमख़म, दाप, पावर, बल, बूता, वयोधा, वीर्या, वृजन, शक्ति, सत्त्व, सत्व, हीर

ಯಾವುದೇ ತತ್ವವು ಏನೇ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ, ಮಾಡಿಸುವ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪ್ರಭಾವ ತೋರಿಸುವುದು

ಈ ಕೆಲಸದ ನಂತರ ನಿಮ್ಮ ಶಕ್ತಿ ಎಷ್ಟಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ
ಕ್ಷಮತೆ, ತಾಕತ್, ದರ್ಪ, ಧಮ್, ಬಲ, ಶಕ್ತಿ

The property of being physically or mentally strong.

Fatigue sapped his strength.
strength
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : आँख के ऊपर का चमड़े का परदा जिसके गिरने से वह बंद होती है।

उदाहरण : बच्चा बार-बार पलकें गिरा और उठा रहा था।

पर्यायवाची : चषचोल, दृगंचल, नयन पट, नयनछद, नयनपट, नयनपुट, नेत्रच्छद, पपोटा, पल, पलक

ಕಣ್ಣಿನ ಮೇಲಿನ ಚರ್ಮದ ಪರದೆಯು ಬೀಳುವುದರಿಂದ ಮುಚ್ಚಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ

ಮಗು ಮತ್ತೆ-ಮತ್ತೆ ಕಣ್ಣಿನ ರೆಪ್ಪೆಯನ್ನು ಮೇಲಕ್ಕೆ-ಕೆಳಕ್ಕೆ ಬಡಿಯುತ್ತಾಯಿದೆ.
ಎಮೆ, ಕಣ್ಣಿನ ಎಮೆ, ಕಣ್ಣಿನ ಎವೆ, ಕಣ್ಣಿನ ರೆಪ್ಪೆ ಎವೆ, ರೆಪ್ಪೆ

Either of two folds of skin that can be moved to cover or open the eye.

His lids would stay open no longer.
eyelid, lid, palpebra
८. संज्ञा / अवस्था / शारीरिक अवस्था

अर्थ : तेज़ होने की अवस्था।

उदाहरण : हवा का वेग कम होते ही मौसम ठीक हो गया।

पर्यायवाची : उग्रता, ऊर्मि, ज़ोर, जोर, झर, तीक्ष्णता, तीव्रता, तेज़ी, तेजी, प्रचंडता, प्रचण्डता, प्रबलता, रवानी, वेग

ತುಂಬಾ ಬೇಗನೆ ಮುನ್ನುಗ್ಗುವ ಸ್ಥಿತಿ

ಆ ನದಿಯು ವೇಗದಿಂದ ಹರಿಯುತ್ತಿದೆ.
ಜೋರಾಗಿ, ತೀವ್ರವಾಗಿ, ಬೇಗ, ವೇಗ

High level or degree. The property of being intense.

intensity, intensiveness
९. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : आध्यात्मिक और भौतिक तत्वों का ज्ञाता, परम बुद्धिमान, दूरदर्शी, सच्चरित्र और त्यागी व्यक्ति।

उदाहरण : भारत में बहुत बड़े-बड़े ऋषि हुए हैं।

पर्यायवाची : आप्त, ऋषि, मुनि

ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾದ ಮತ್ತು ಭೌತಿಕವಾದ ತತ್ವಗಳ ಜ್ಞಾನಿ, ಅತಿಯಾದ ಬುದ್ಧಿವಂತ, ದೂರದೃಷ್ಟಿ, ಒಳ್ಳೆಯ ಚರಿತ್ರೆಯುಳ್ಳ ಮತ್ತು ತ್ಯಾಗ ವ್ಯಕ್ತಿ

ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ-ದೊಡ್ಡ ಋಷಿಮುನಿಗಳು ಇದ್ದಾರೆ.
ಋಷಿ, ಋಷಿಮುನಿ, ಗುರು, ತಪ್ಪಸ್ವಿ, ಮುನಿ

A mentor in spiritual and philosophical topics who is renowned for profound wisdom.

sage
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : वह जो सुनाई दे।

उदाहरण : एक तीव्र ध्वनि ने उसकी एकाग्रता को भंग कर दिया।

पर्यायवाची : अभिरुत, अवाज, अवाज़, आरव, आरो, आवाज, आवाज़, ध्वनि, ध्वन्यात्मक शब्द, ध्वान, नदनु, नाद, निध्वान, निनाद, रव, विश्वकद्रु, शब्द, स्वन, स्वर, ह्रद

ಆ ಧ್ವನಿ ಕೇಳಿಸುತ್ತಿದೆ

ತ್ರೀವವಾಗಿ ಬರುತ್ತಿದ ಧ್ವನಿ ಅವಳ ಏಕಾಗ್ರತೆಗೆ ಭಂಗ ತಂದಿತು
ದನಿ, ಧ್ವನಿ, ನಾದ, ಶಬ್ದ, ಸದ್ದು, ಸಪ್ಪಳ, ಸ್ವತ

The particular auditory effect produced by a given cause.

The sound of rain on the roof.
The beautiful sound of music.
sound
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।