पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से ख्याल शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

ख्याल   संज्ञा, विदेशी (अरबी)

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : वह ज्ञान जो स्मरण शक्ति के द्वारा एकत्र या प्राप्त होता है।

उदाहरण : बचपन की याद आते ही मन प्रसन्न हो जाता है।

पर्यायवाची : अभिज्ञान, खयाल, ख़याल, ख़्याल, तसव्वर, तसव्वुर, तसौवर, ध्यान, याद, सुध, सुधि, स्मृति

ಆಗಿಹೋದದ್ದನ್ನು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತಂದುಕೊಳ್ಳುವುದು

ಬಾಲ್ಯದ ನೆನಪು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಮುದ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ನೆನಪು, ಸ್ಮರಣೆ, ಸ್ಮೃತಿ

Something that is remembered.

Search as he would, the memory was lost.
memory
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : वह शक्ति या भाव जो मन में नयी,अनोखी,अनदेखी,अनसुनी आदि बातों के स्वरूप को उपस्थित करती है।

उदाहरण : मूर्तिकार की कल्पना पत्थर को तराश कर मूर्त रूप प्रदान करती है।

पर्यायवाची : कल्पना, कल्पना शक्ति, खयाल, ख़याल, ख़्याल, तसव्वर, तसव्वुर, तसौवर, फंतासी

ಯಾವುದೇ ವಸ್ತು ಸಂಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೇ ಆಕೃತಿಯನ್ನು ಸೃಜಿಸುವುದು

ಶಿಲ್ಪಿಯು ಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಕೆತ್ತುತ್ತಾನೆ.
ಕಲ್ಪನೆ, ಸೃಜನೆ

The ability to form mental images of things or events.

He could still hear her in his imagination.
imagery, imagination, imaging, mental imagery
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : अनुभव और स्मृति से मन में उत्पन्न होनेवाला कोई भाव।

उदाहरण : अपनी भावना के अनुरूप ही लोग व्यवहार करते हैं।

पर्यायवाची : खयाल, ख़याल, ख़्याल, जजबा, जज़बा, जज़्बा, जज्बा, भावना, मनोभावना

ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವ ಭಾವ

ನನ್ನ ಭಾವನೆಗೆ ತಕ್ಕಂತಹ ಹುಡುಗಿ ಸಿಕ್ಕರೆ ಮದುವೆಯಾಗುತ್ತೇನೆ.
ಭಾವನೆ, ಮನೋಭಾವ

The state of a person's emotions (especially with regard to pleasure or dejection).

His emotional state depended on her opinion.
He was in good spirits.
His spirit rose.
emotional state, spirit
४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : मन में उत्पन्न होनेवाली बात।

उदाहरण : विचारों पर विवेक का अंकुश अवश्य होना चाहिए।

पर्यायवाची : अभिवेग, खयाल, ख़याल, ख़्याल, तसव्वर, तसव्वुर, तसौवर, विचार

ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಹೊಳೆದ ಕಲ್ಪನೆ ಅಥವಾ ಯೋಚನೆ

ನನ್ನ ವಿಚಾರ ಬೇರೆಯೇ ಇತ್ತು.
ಆಲೋಚನ ವಿಧಾನ, ಐಡಿಯಾ, ಚಿಂತನೆ, ವಿಚಾರ
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : किसी को उपेक्षित न करने का भाव।

उदाहरण : वह बड़ों की बातों पर ध्यान न देते हुए अपनी मनमानी करता है।

पर्यायवाची : खयाल, ख़याल, ख़्याल, तवज्जह, तवज्जो, तवज्जोह, ध्यान, परवाह, मुलाहज़ा, मुलाहजा, मुलाहिज़ा, मुलाहिजा, लिहाज, लिहाज़

ಯಾವುದನ್ನು ಉಪೇಕ್ಷೆ ಮಾಡದಿರುವ ಅವಸ್ಥೆ ಅಥವಾ ಭಾವ

ಮಕ್ಕಳ ಎಲ್ಲಾ ಬಗೆಯ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳ ಗಮನಿಸುವಿಕೆ ಅಗತ್ಯ.
ಗಮನಿಸುವಿಕೆ, ಲಕ್ಷ್ಯವಿಡುವಿಕೆ

Paying particular notice (as to children or helpless people).

His attentiveness to her wishes.
He spends without heed to the consequences.
attentiveness, heed, paying attention, regard
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : किसी विषय आदि में प्रकट किया हुआ किसी का अपना विचार या सम्मति।

उदाहरण : सभी के मत से यह काम ठीक हो रहा है।

पर्यायवाची : अभिमत, इंदिया, इन्दिया, खयाल, ख़याल, ख़्याल, तजवीज, तजवीज़, मत, राय, विचार, सम्मति

ಯಾವುದಾದರೂ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೆಯವರ ವಿಚಾರ ಅಥವಾ ಆಲೋಚನೆ

ಎಲ್ಲರ ಅಭಿಪ್ರಾಯದಂತೆ ಈ ಕಟ್ಟಡದ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ
ಅನಿಸಿಕೆ, ಅಭಿಪ್ರಾಯ, ಎಣಿಕೆ, ಜನಮತ, ತೋಚಿಕೆ

A personal belief or judgment that is not founded on proof or certainty.

My opinion differs from yours.
I am not of your persuasion.
What are your thoughts on Haiti?.
opinion, persuasion, sentiment, thought, view
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : किसी राग या रागिनी के समस्त शास्त्रीय लक्षणों से युक्त गेय पद या गीत।

उदाहरण : गाए जाने की गति के विचार से ख़याल तीन प्रकार के (विलंबित, मध्य और द्रुत) होते हैं।

पर्यायवाची : खयाल, ख़याल, ख़्याल

८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त

अर्थ : अंतःकरण या मन की वह वृति या शक्ति जो उसे किसी चीज या बात का बोध कराती, उसमें कोई धारणा उत्पन्न करती अथवा कोई स्मृति जाग्रत करती है।

उदाहरण : मैंने उन्हें एक बार देखा तो है पर उनकी आकृति अभी ध्यान में नहीं आ रही है।

पर्यायवाची : खयाल, ख़याल, ख़्याल, तसव्वर, तसव्वुर, तसौवर, ध्यान, नजर, नज़र, याद, सुध, सुधि, स्मृति

ಅಂತಃಕರಣ ಅಥವಾ ಮನಸ್ಸಿನ ಶಕ್ತಿ ಅವರಿಗೆ ಯಾವುದೋ ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಮಾತು ಸ್ಮರಣೆಗೆ ಬರುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು ಮತ್ತು ಬೇರೆ ರೀತಿಯ ಭಾವನೆ ಸಹ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಮಾಡುವುದು ಅಥವಾ ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಘಟನೆಯನ್ನು ಜಾಗೃತವಾಗುವ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವುದು

ನಾನು ಅವರನ್ನು ಒಂದು ಬಾರಿ ನೋಡಿದ್ದೇನೆ ಆದರೆ ಅವರ ಮುಖ ನನ್ನ ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತಿಲ್ಲ
ನೆನೆಪು, ಸ್ಮರಣೆ, ಸ್ಮೃತಿ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।