पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से आधार शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

आधार   विशेषण, तत्सम

व्युत्पत्ति : संस्कृतम् [ आ √धृ (धारण) + घञ् ]

१. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : आश्रय या सहारा देने वाला।

उदाहरण : रामू आज भी अपने आश्रयदाता सेठ का गुणगान करते नहीं थकता है।

पर्यायवाची : अवलंबी, अवलम्बी, आश्रय-दाता, आश्रयदाता, आसरा

ಆಶ್ರಯವನ್ನು ನೀಡುವಂತಹ

ರಾಮೂ ಇಂದಿಗೂ ಕೂಡು ತನ್ನ ಆಶ್ರಯದಾತನ್ನನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ಗುಣಗಾನ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ.
ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವ, ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವಂತ, ಆಶ್ರಯ ನೀಡುವಂತಹ, ಆಶ್ರಯದಾತ, ಆಶ್ರಯದಾತನಾದ, ಆಶ್ರಯದಾತನಾದಂತ, ಆಶ್ರಯದಾತನಾದಂತಹ

आधार   संज्ञा, पुल्लिंग, तत्सम

व्युत्पत्ति : संस्कृतम् [ आ √धृ (धारण) + घञ् ]

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : वह मानव निर्मित वस्तु जिसमें कुछ रखा जाता है।

उदाहरण : वह कुत्ते को मिट्टी के पात्र में दूध पिला रहा है।

पर्यायवाची : आधान, आस्पद, कंटेनर, कन्टेनर, कोश, कोष, पात्र, शफरुक, संपुट, सम्पुट

ಏನನ್ನಾದರೂ ತುಂಬಲು ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಆಧಾರವಾದ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಮಣ್ಣು,ಲೋಹ, ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟೀಕಿಂದ ಮಾಡಿದ ವಸ್ತು

ಆ ನಾಯಿಗೆ ಮಣ್ಣಿನ ಪಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಲು ಮುದ್ದೆ ಕಲಸಿ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.
ಪಾತ್ರೆ

Any object that can be used to hold things (especially a large metal boxlike object of standardized dimensions that can be loaded from one form of transport to another).

container
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : जिस पर कोई दूसरी चीज़ खड़ी या टिकी रहती हो।

उदाहरण : किसी भी चीज़ का आधार मज़बूत होना चाहिए।

पर्यायवाची : अधार, अधारी, अधिकरण, अधिष्ठान, अलंब, अलम्ब, अवलंब, अवलम्ब, अवष्टंभ, अवष्टम्भ, आलंब, आलंबन, आलम्ब, आलम्बन, आश्रय, आसरा, आस्था, जड़, पाया, सहारा

ಯಾವುದೋ ಒಂದು ವಸ್ತು ಯಾವುದೋ ಒಂದು ಆಸರೆಯಿಂದ ನಿಲ್ಲುವುದು ಅಥವಾ ಚೆನ್ನಾಗಿರುವುದು

ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುವಿನ ಆಧಾರದಿಂದ ಗಟ್ಟಿಯಾಗುವುದು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿಯುತವಾಗುವುದು.
ಅವಲಂಬ, ಅವಲಂಬನ, ಅವಲಂಬನೆ, ಆಧಾರ, ಆವಾಸ, ಆಶಯ, ಆಶ್ರಯ, ಆಶ್ರಯಸ್ಥಾನ, ಆಸರ, ಆಸರೆ, ತಳಹದಿ, ನೆರವು, ಭರವಸೆ

The basis on which something is grounded.

There is little foundation for his objections.
foundation
३. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति
    संज्ञा / भाग

अर्थ : मकान आदि बनाने के समय उसका वह मूल भाग जो दीवारों की दृढ़ता के लिए ज़मीन खोदकर और उसमें से दीवारों की जोड़ाई आरंभ करके बनाया जाता है।

उदाहरण : नींव के मज़बूत रहने पर ही बहुमंज़िली इमारत बनाई जा सकती है।

पर्यायवाची : आलंबन, आलम्बन, आसार, चय, नींव, नीव, नीवँ, बिना, बुनियाद, मूल

ಮನೆ ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಡೆಯನ್ನು ಎಬ್ಬಿಸುವುದಕ್ಕಾಗಿ ನೆಲವನ್ನು ಅಗೆಯುವ ಮತ್ತು ಅಗೆದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಗೋಡೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಲು ಆರಂಭಿಸಿ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತದೆ

ಗಟ್ಟಿಯಾದ ತಳಹದಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬಹುಮಾಹಡಿಗಳ ಕಟ್ಟಡವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ.
ಅಡಿಗಲ್ಲು, ಅವಲಂಬನೆ, ಆಧಾರ, ಆಸರೆ, ತಳಹದಿ, ಪಾಯಾ, ಮೂಲ

Lowest support of a structure.

It was built on a base of solid rock.
He stood at the foot of the tower.
base, foot, foundation, fundament, groundwork, substructure, understructure
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : भारी वस्तु आदि को टिकाए रखने के लिए उसके नीचे लगाई हुई लकड़ी।

उदाहरण : केले का पेड़ फलों के भार से झुक रहा है उसे थूनी लगा दो।

पर्यायवाची : अटुकन, अड़ाना, आड़, उठँगन, उठंगन, उठगन, उढ़कन, उढ़ुकन, चाँड़, चांड़, टेक, टेकन, टेकनी, ठेक, डाट, ढासना, थंबी, थूनी, रोक

ಭಾರವಾದ ವಸ್ತು ಮುಂತಾದವುಗಳನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಅದರ ಕೆಳಗೆ ಕೋಲುದಬ್ಬೆಬೊಂಬು ಇಡುವರು

ಬಾಳೆ ಮರ ಬಾಳೆ ಹಣ್ಣುಗಳಿಂದ ತುಂಬುದು ಅದರ ಭಾರಕ್ಕೆ ಬಾಗಿರುವ ಕಾರಣ ಅದನ್ನು ನೇರವಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸಲು ಆಧಾರವಾಗಿ ಕಂಬವನ್ನು ನೆಡು.
ಆದಾರ ಸಂಭ, ಊರುಗೋಲು, ಕಂಬ, ಕೋಲು, ದಬ್ಬೆ, ಬೊಂಬು, ಸಂಭ

A support placed beneath or against something to keep it from shaking or falling.

prop
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : वह अंतर्निहित मूलभूत पूर्वानुमान जो किसी बात के स्पष्टीकरण के लिए आवश्यक हो।

उदाहरण : आप मुझे किस आधार पर ऐसा कह रहे हैं।

ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸತ್ಯವೆಂದು ಸಾಧಿಸಿ ತೋರಿಸಲು ಅತ್ಯಗತ್ಯವಾದ ವಿಷಯ

ನೀವು ಯಾವ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನನ್ನನ್ನು ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸುವಿರಿ.
ಆಧಾರ, ಪುರಾವೆ, ರುಜುವಾತು, ಸಾಕ್ಷಾಆಧಾರಗಳು, ಸಾಕ್ಷಿ

The fundamental assumptions from which something is begun or developed or calculated or explained.

The whole argument rested on a basis of conjecture.
base, basis, cornerstone, foundation, fundament, groundwork
६. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी भी वस्तु का निचला हिस्सा।

उदाहरण : इस कंप्यूटर का आधार टूट गया है।
इस कुर्सी का एक पैर टूट गया है।

पर्यायवाची : पैर

The lower part of anything.

Curled up on the foot of the bed.
The foot of the page.
The foot of the list.
The foot of the mountain.
foot
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : वह संबंध जो किसी के लिए नींव या आधार दे या मुहैया कराए।

उदाहरण : वे एक मित्रवत आधार पर हैं।
वे लोग एक अंतरिम आधार पर काम कर रहे हैं।

A relation that provides the foundation for something.

They were on a friendly footing.
He worked on an interim basis.
basis, footing, ground
८. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : चित्र बनाने के लिए मसाले से तैयार की हुई सतह या तल।

उदाहरण : चित्रकार नीली ज़मीन पर चित्र बना रहा है।

पर्यायवाची : जमीं, जमीन, ज़मीं, ज़मीन, पृष्ठ

ಚಿತ್ರಬಿಡಿಸಲು ಬಣ್ಣ ಹಚ್ಚಿ ತಯಾರು ಮಾಡಿರುವ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಪದರ

ಚಿತ್ರಕಾರ ನೀಲಿ ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಚಿತ್ರ ಬಿಡಿಸುತ್ತಿದ್ದ.
ನೆಲ, ಭೂಮಿ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।