पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अवि शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अवि   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : हमारे सौर जगत का वह सबसे बड़ा और ज्वलंत तारा जिससे सब ग्रहों को गर्मी और प्रकाश मिलता है।

उदाहरण : सूर्य सौर ऊर्जा का एक बहुत बड़ा स्रोत है।
पूर्व से सूर्य को आते देख तिमिर दुम दबाकर भागने लगा।

पर्यायवाची : अंबु तस्कर, अंबुतस्कर, अंशुमान, अंशुमाली, अग, अदित, अनड्वान्, अफताब, अफ़ताब, अब्जबाँधव, अब्जबांधव, अब्जहस्त, अयुग्मवाह, अरणि, अरणी, अरुण, अरुणसारथी, अरुन, अर्क, अवबोधक, अविनीश, आदित्य, आफताब, आफ़ताब, कालेश, केश, खगपति, गभस्ति, गभस्तिपाणि, गभस्तिहस्त, गविष्ठ, गोकर, चक्रबंधु, चक्रबन्धु, चक्रबांधव, चक्रबान्धव, चित्रभानु, जगत्साक्षी, तपस, तपु, तमोहपह, तिग्मगर, तिमिररिपु, तिमिरहर, तिमिरारि, तीक्ष्णरश्मि, तीक्ष्णांशु, तुंगीश, त्रयीतन, त्रयीमय, दिनअर, दिनकर, दिनेश, दिवसकर, दिवसकृत, दिवसनाथ, दिवसभर्ता, दिवसेश, दिवसेश्वर, दिवस्पति, दिवाकर, दिवामणि, दिवावसु, दिव्यांशु, दीप्तकिरण, दीप्तांशु, द्युपति, द्युम्न, धरुण, ध्वांतशत्रु, ध्वांताराति, ध्वान्तशत्रु, ध्वान्ताराति, नभश्चक्षु, नभश्चर, नभस्मय, नभोमणि, निर्मुट, पद्मगर्भ, पद्मबंधु, पद्मबन्धु, पद्मिनीकांत, पद्मिनीकान्त, पद्मिनीवल्लभ, पद्मिनीश, पर्परीक, पुष्कर, प्रभाकर, भानु, भास्कर, भूताक्ष, मरीची, मार्तंड, मार्तण्ड, मिहिर, यमसू, रवि, वरेय, विश्वप्रकाशक, विश्वप्स, विहंग, विहग, वेद, वेदात्मा, शीघ्रग, सविता, सहस्रकिरण, सहस्रगु, सूरज, सूर्य, स्वप्ननंशन, हृषु

ನಮ್ಮ ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಜ್ವಾಲೆಯ ಗುಂಡಿನಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಗ್ರಹಕ್ಕು ಬಿಸಿಲು ಮತ್ತು ಬೆಳಕು ಸಿಗುವುದು

ಸೌರಮಂಡಲದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಬುಗ್ಗೆನಕ್ಷತ್ರ.
ಅಂಶಮಾಲಿನ್, ಅದಿತ್ಯ, ಅರಣಿ, ಅರುಣ, ಅರ್ಕ, ಅಸುರ, ಇನ, ಖಗಪತಿ, ಜಗತ್ಸಾಕ್ಷಿನ್, ತಮೋಹರ, ದಿನಕರ, ದಿನೇಶ, ದಿವಾಕರ, ಧ್ವಾಂತರಾಶಿ, ನಭೋಮಣಿ, ಪುಷ್ಕರ, ಪ್ರಭಾಕರ, ಭಾನು, ಭಾಸ್ಕರ, ಮಾರ್ತಂಡ, ಮಿಹೀರ, ಯಮಪುತ್ರ, ರವಿ, ಸವಿತಾ, ಸೂರ್ಯ

The star that is the source of light and heat for the planets in the solar system.

The sun contains 99.85% of the mass in the solar system.
The Earth revolves around the Sun.
sun
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : भेड़ जाति का नर।

उदाहरण : दो भेड़े आपस में लड़ रहे हैं।

पर्यायवाची : अविक, गड्डर, पृथूदर, भेड़ा, मेढ़ा, मेष, रोमश, लोमश, वृष्णि, ह्रद

ಕುರಿ ಜಾತಿಯ ಟಗರು

ಎರಡು ಟಗರುಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಜಗಳವಾಡುತ್ತಿತ್ತು.
ಗಂಡು ಕುರಿ, ಟಗರು

Uncastrated adult male sheep.

A British term is `tup'.
ram, tup
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : नर बकरी।

उदाहरण : उसने एक बकरा व दो बकरियाँ पाल रखी हैं।

पर्यायवाची : अज, अवुक, छगल, छाग, छागल, छालो, छेर, पादचत्वर, बकरा, बोतू, मेक, मेध्य, लंबकर्ण, लम्बकर्ण, वस्त

ಮಾಂಸಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸಾಕುವ ಆಡಿನ ಕುಲದ ಗಂಡು ಪ್ರಾಣಿ

ಮಾರಿಗೆ ಹೋತುವನ್ನು ಬಲಿಕೊಡಲಾಯಿತು.
ಗಂಡಾಡು, ಹೋತು

Male goat.

billy, billy goat, he-goat
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : भेड़ आदि के बाल से बने तंतु जिनसे कंबल और दूसरे गरम कपड़े आदि बनते हैं।

उदाहरण : सीता ने स्वेटर बुनने के लिए दो गोले ऊन खरीदे।

पर्यायवाची : ऊन

ಕುರಿಯ ಕುದಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿರುವ ನೂಲಿನಿಂದ ಕಂಬಲಿ ಮತ್ತು ಅನ್ಯ ಉಷ್ಣತೆಯುಳ್ಳ ಅಥವಾ ಬೆಚ್ಚನೆಯ ಬಟ್ಟೆ ಮೊದಲಾದವುಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ

ಸೀತಾಳಲು ಸ್ವೆಟ್ಟರ್ ಅನ್ನು ಹಾಕುವುದಕ್ಕಾಗಿ ಎರಡು ಉಂಡೆ ಉಲ್ಲನ್ ನನ್ನು ಖರೀದಿಸಿದಳು.
ಉಣ್ಣೆ, ಉಲ್ಲನ್ನು

Fiber sheared from animals (such as sheep) and twisted into yarn for weaving.

wool
५. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : भूमि का बहुत ऊँचा, ऊबड़-खाबड़ और प्रायः पथरीला प्राकृतिक भाग।

उदाहरण : हिमालय पर्वत भारत के उत्तर में है।

पर्यायवाची : अग, अचल, अद्रि, अलम, अश्म, कंदराकर, गिर, गिरि, घाट, तालिश, तुंग, दरीभृत, धातुभृत्, पयोधर, पर्वत, पहाड़, पारावत, पृथुशेखर, पृथ्वीधर, भूधर, भूमिधर, भूमिभृत, महिधर, वलाहक, वसुधाधर, व्यंगक, व्यंशक, व्यङ्गक, शिखी, शैल, स्थावर

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗವು ತಗ್ಗು-ದಿನ್ನೆಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು ಮತ್ತು ಪ್ರಯಶಃ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಭಾಗ

ಹಿಮಾಲಯ ಪರ್ವತವು ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿದೆ.
ಅಗ, ಅಚಲ, ಗಟ್ಟ, ಗವಿ, ಗಿರಿ, ಪರ್ವತ, ಮೇರುಗಿರಿ, ಮೇರುಪರ್ವತ, ಶಿಖರ, ಶೃಂಗ, ಶೈಲ

A land mass that projects well above its surroundings. Higher than a hill.

mount, mountain
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : वह मनोभाव जो स्वभावतः अथवा संकोच, दोष आदि के कारण दूसरों के सामने सिर उठाने या बोलने नहीं देता है।

उदाहरण : लज्जा के मारे वह कुछ न बोल सकी।

पर्यायवाची : आकुंठन, आकुण्ठन, आर, कानि, खिली, ग़ैरत, गैरत, झेंप, झेप, नटांतिका, नटान्तिका, पत, मंदाक्ष, मन्दाक्ष, मुरव्वत, मुरौवत, लज्जा, लाज, लिहाज, लिहाज़, व्रीड़, व्रीड़न, व्रीड़ा, व्रीडा, शरम, शरमिंदगी, शर्म, शर्मिंदगी, संकोच, सकुचाहट, हया, हिजाब, ह्री, ह्रीका

ಒಂದು ತರಹದ ಮನೋಭಾವ ಅಥವಾ ಸಂಕೋಚ, ದೋಷ ಮುಂತಾದವುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಬೇರೆಯವರ ಮುಂದೆ ತಲೆಯತ್ತಲು ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ

ಲಜ್ಜೆಯಿಂದಾಗಿ ಅವಳು ಏನನ್ನು ಹೇಳು ಆಗಲಿಲ್ಲ
ನಾಚಿಕೆ, ಲಜ್ಜೆ, ಸಂಕೋಚ

A feeling of fear of embarrassment.

shyness
७. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : वह स्त्री जिसका रज प्रवाहित होता हो।

उदाहरण : रजस्वला को गर्भ धारण न कर पाने के कारण लोग तंग करने लगे।

पर्यायवाची : आत्रेयी, उदक्या, ऋतुमति, ऋतुमति स्त्री, ऋतुमती, कुसुमवती, नहानी, पुष्पणी, पुष्पवती, पुष्पहासा, पुष्पिता, मध्यमिका, मलिना, मलिनी, रजवती, रजस्वला, वृषली, स्त्रीधर्मिणी

८. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : एक छोटा जन्तु जो घरों, खेतों या बिलों आदि में रहता और अन्न आदि खाता है।

उदाहरण : उसने बाजार से चूहा मारने की दवा खरीदी।

पर्यायवाची : आखु, इंदुर, इन्दुर, ईंदूर, ईन्दूर, उँदुर, उंद्र, चंडु, चण्डु, चूहा, तुटुम, धान्यारि, मूष, मूषक, मूषिक, मूस, मूसा, वज्रदंत, वज्रदन्त, वृश, वृषक, वृषलोचन, शंकुमुख

ಒಂದು ಚಿಕ್ಕ ಪ್ರಾಣಿ, ಅದು ಮನೆ, ತೋಟ ಅಥವಾ ಬಿಲದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದು ಅನ್ನ ಇತ್ಯಾದಿಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು

ಅವನು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಹೋಗಿ ಇಲಿ ಪಾಷಾಣ ತಂದ
ಇಲಿ, ಮೂಷಕ

Any of various long-tailed rodents similar to but larger than a mouse.

rat
९. संज्ञा / सजीव / वनस्पति

अर्थ : एक बहुवर्षीय पौधा।

उदाहरण : मदार का दूध आंखों के लिए हानिकारक होता है।

पर्यायवाची : अकौआ, अकौड़ा, अकौवन, अकौवा, अर्कदल, अर्कपर्ण, अर्जमा, अर्यमा, अर्य्यमा, अवरव्रत, आँकड़ा, आंकड़ा, आक, आकड़ा, आदित्य, आस्फोट, चित्रभानु, तपन, तपनच्छद, तरणि, त्विषामीश, दिवसकर, दिवावसु, दीप्तकिरण, दीप्तांशु, दोहली, द्यु-मणि, द्युतिमणि, नकुच, निदाघकर, पयोधर, बहुक, मंदार, मदार, मन्दार, मार्तंड, मार्तण्ड, रविप्रिय, रुद्र, वसुक, शीतपुष्पक, शुकफल, शुक्लफल

ಎಕ್ಕದ ಗಿಡದ ಒಂದು ಜಾತಿಯ ಚಿಕ್ಕ ಗಿಡ ಅಥವಾ ಕಂಟಿ

ಎಕ್ಕಡದ ಗಿಡದ ಹಾಲು ಕಣ್ಣಿಗೆ ತುಂಬಾ ಹಾನಿಕಾರಕವಾದದ್ದು.
ಎಕ್ಕದ ಗಿಡ

Any of various shrubs or shrubby trees of the genus Erythrina having trifoliate leaves and racemes of scarlet to coral red flowers and black seeds. Cultivated as an ornamental.

coral tree, erythrina
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।